ကရင္ျပည္နယ္ စာသင္ေက်ာင္းရိွ ကေလးမ်ား ေျမျမွပ္မိုင္းမ်ားအား ခြဲျခားသိရိွျခင္း၊ ေရွာင္ရွားႏိုင္ျခင္း ႏွင့္ သတင္းပို႔ႏိုင္ျခင္းဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား သင္ယူ

Macarena Aguilar ေရးသားသည္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ေဒသတြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာျဖစ္ပြားေနသည့္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေတာင္ယာစိုက္ခင္းမ်ားႏွင့္ သစ္ေတာမ်ားတြင္ ေျမျမွပ္မိုင္းမ်ားႏွင့္ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ စစ္က်န္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ဖုံးလႊမ္းေနျခင္းေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ ေဒသေနျပည္သူမ်ားအတြက္ ႀကီးမားသည့္အႏၲရာယ္ကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ယင္းအေျခအေနသည္ ကရင္ျပည္နယ္အတြက္ အေျခအေနမွန္တစ္ခုလည္းျဖစ္ပါသည္။ ယင္းျပည္နယ္ရိွ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႔လွ်က္ရိွၿပီး မေတာ္တဆ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ ေသဆံုးမွဳမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားလွ်က္ရိွပါသည္။

လြန္ခဲ႔ေသာ ၂၀၁၆ခုႏွစ္မွစ၍ ယူနီဆက္ႏွင့္ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ မိုင္းအႏၲရာယ္မ်ား အေၾကာင္းကို စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ကေလးမ်ားအား အသိပညာေပး တိုးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ အေရးပါသည့္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္။ အသက္ ၈ႏွစ္မွ ၁၄ႏွစ္အၾကား အသက္အရြယ္ ကေလးသူငယ္မ်ားသည္ လြယ္လင့္တကူ အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္သည့္ အရြယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ယင္းအရြယ္ရိွ ကေလးမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး မိုင္းအႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါးေရး အသိပညာေပး အစီအစဥ္မ်ားအား ပံုေဖၚဖန္တီးထားပါသည္။

“ဒီအသက္အရြယ္မွာရွိွတဲ႔ အုပ္စုက အမ်ားအားျဖင့္ အႏၲရာယ္က်ေရာက္လြယ္တဲ့ အုပ္စုျဖစ္ပါတယ္”ဟု ယူနီဆက္မွ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္ေရး အရာရိွ Danee Luhar ကေျပာသည္။ “သူတို႔ေတြက စူးစမ္းခ်င္တယ္၊ ပုန္းေအာင္းေဆာ႔ကစားၾကတယ္၊ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ရရိွႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ အဲဒီအသက္အရြယ္ရိွတဲ႔ ကေလးေတြဟာ မိသားစုအတြက္ ေရရွာ၊ ထင္းရွာ တာဝန္ယူၾကရတဲ့အတြက္ လူသြားလမ္းမဟုတ္တဲ့ ေနရာေတြဆီကို လွည့္လည္သြားေရာက္ရွာေဖြၾကရတယ္”

၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခုတည္းတြင္ DanChurchAid အဖြဲ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး Norwegian Church Aid အဖြဲ႔ ၊ လူမူဝန္ထမ္းဦးစီးဌာန၊ ပညာေရးဌာနမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ေက်ာင္းေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရိွ ကေလးသူငယ္မ်ားဆီသို႔ အသိပညာေပးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားေရာက္ရိွခဲ႔ပါသည္။

©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon

Kayin school children learn to identify, avoid and report landmines

By Macarena Aguilar

Decades of armed conflict in Myanmar’s Southeast have left farming land and forests contaminated with landmines and Explosive Remnants of War (ERW), which pose a major risk to children and their communities. This is particularly true in Kayin State, where all seven townships are plagued with explosive devices and accidents are still frequent.

Raising awareness among children in their schools about the many dangers of mines has become a flagship strategy for UNICEF and its partners since 2016. Children aged 8 to 14 are those most at risk and mine risk education (MRE) sessions have been designed with them in mind. 

“This age group is especially vulnerable,” explains UNICEF’s Child Protection Officer Danee Luhar. “They are eager to explore and play in hideouts and will take more risks to do so. But also children this age are often in charge of fetching firewood or water for their families so will wander from the beaten paths.”

During 2017, only in Kayin state, together with DanChurchAid – Norwegian Church Aid and in collaboration with the Departments of Social Welfare and of Education, over 6000 school children have been reached.

©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon

ေနရပ္စြန္႔ခြာ ေရြ႕ေျပာင္းလာသည့္မိသားစုမ်ားအား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပးႏိုင္မည့္ စာသင္ေက်ာင္း

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဗန္းေမာ္

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ကာလၾကာျမင့္စြာျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡသည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၂၈) ရက္ေန႔ မွာေတာ႔ မန္ေဒးပါ ရြာေလးဆီသို႔ဆိုက္ေရာက္လာခဲ႔ပါသည္။ အဲဒီေန႔ကိုေတာ႔ ရြာရိွစာသင္ေက်ာင္းေလးရဲ႕ေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီး ဦးလာႏူးတစ္ေယာက္ ဘယ္ေတာ႔မွ ေမ႔ႏိုင္လိမ္႔မည္မဟုတ္ပါ။

©UNICEF/UN061796/Brown

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ႏွစ္ ပဋိပကၡမ်ားျဖစ္ပြားခ်ိန္မွာစ၍ မေသာင္းမီမီႏွင့္ ၄င္း၏ ေမာင္ေလးကေတာ့ စစ္ေဘးေရွာင္ေနရပ္စြန္ခြာသူမ်ားေနထိုင္ရာ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ ႔အနီးရွိ လီဆူးစစ္ေဘးေရွာင္စခန္းတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။

သူတို႔မိသားစုသည္ ေန႔စားအလုပ္သမားမ်ားျဖစ္ျပီး မၾကာခဏ ခရီးထြက္ေလ႔ရိွပါသည္။ သူမတို႔မိသားစုမွာ အသီးအရြက္စိုက္ပ်ိဳးျခင္း၊ ၀က္ေမြးျခင္းျဖင့္ မိသားစုစားဝတ္ေနေရးအတြက္ လံုးပမ္းၾကရသည္။

School provides displaced families with sense of hope

Bhamo, Kachin State

28 October 2013 was the day Kachin State’s long-running conflict finally reached the village of Mong Dein Pa. It was also a day the head teacher at the local school, Mr La Nu, 54, would never forget.

©UNICEF/UN061796/Brown
Since fleeing conflict in their region of Kachin Sate two years ago, Taung Mi Mi and her brother live in Lisu Camp for internally displaceed persons near the town of Bhamo.

Their family is a day labourer who travels frequently; the family work a small plot of rented land outside the camp to grow vegetables and raise pigs to supplement their meagre income.

က်ဳိးပ်က္သြားေသာ ကြန္းခုိရာ - ေက်ာင္းမ်ားကို တိုက္ခိုက္ျခင္းသည္ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးမ်ားကို တုိက္ခုိက္ျခင္းျဖစ္သည္

အန္ဒီဘေရာင္း ေရးသားသည္

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမန္မာ - အသက္ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ ေဇာင္ဆိုင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ မိုးညႇင္းေဒသရွိ နမ္းယအလယ္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ ၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ ရပ္ဆဲမႈ ပ်က္ျပားသြားၿပီးေနာက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက ပဋိပကၡဒဏ္ခံခဲ့ရသည္။ လတ္တေလာျဖစ္ေပၚခဲ့ သည့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး ႏိုင္ငံသား တစ္သိန္းေက်ာ္ အိမ္ပစ္ရာပစ္ထြက္ေပးခဲ့ၾကရကာ ယင္းတုိ႔ထဲက တစ္ဝက္မွာ ကေလးငယ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေသာ္လည္း အၿပီးသတ္သေဘာတူညီမႈ ရရွိရန္ ခက္ခဲေနၿပီး တုိက္ခုိက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနသည္။

ေက်ာင္းတုိက္ခုိက္ခံရခ်ိန္တြင္ အသက္ ၁၁ ႏွစ္အရြယ္ ေဇာင္ဆိုင္းနဲ႔ ဆရာမ မျမတို႔ ႏွစ္ဦးစလံုး ဒဏ္ရာရခဲ့သည္။ 
©ယူနီဆက္ဖ္ျမန္မာ/၂၀၁၆/ခုိင္ဇာမြန္

Broken sanctuary: attacks on schools are assaults of children’s rights

By Andy Brown, Regional Communication Specialist for UNICEF East Asia and Pacific

Kachin State, Myanmar - Zau Seng, 11, is a student at Nam Ya Middle School, in Moe Nyin District, Kachin State, Myanmar. Kachin has been affected by conflict since 2011, following the collapse of a 17-year ceasefire. The recent violence has resulted in thousands of deaths and the displacement of around 100,000 civilians, half of them children. Despite ongoing peace talks, a final deal has proved elusive and the fighting continues.

Zau Seng, 11, and teacher Mya, both of whom were injured in an attack on their school

© UNICEF Myanmar/2016/Khine Zar Mon

အပစ္အခတ္ျဖစ္ပြားရာေနရာမ်ားတစ္ေလွ်ာက္ရွိ ကေလးငယ္မ်ား ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရရွိေရး

၂၀၁၁ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရး သေဘာတူညီမႈ က်ဳိးပ်က္သြားကတည္းက ပဋိပကၡဒဏ္ခံ ကေလးငယ္အားလံုးအတြက္ အရည္အေသြးမီ အေျခခံပညာေရးဝန္ေဆာင္မႈ ရရွိေရးမွာ ႀကီးစြာေသာ စိန္ေခၚမႈအျဖစ္ ရွိေနခဲ့သည္။  လတ္တေလာတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈ အရွိန္ျမင့္တက္ေနသည့္အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ ႏွစ္ဖက္ ေရွ႕တန္းစစ္ေျမျပင္တြင္ ေနထိုင္ေသာ ပဋိပကၡဒဏ္ခံ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ပညာေရးမွာ အလိုအပ္ဆံုးအရာတစ္ခု ျဖစ္ေနသည္။

မာရီယာနာပါလာဗရာ ေရးသားသည္

ကခ်င္ျပည္နယ္ - အသက္ ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚခြမ္ႏြမ္အတြက္ ဘဝက အျမဲလြယ္ကူခဲ့သည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ၎မွာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕အစည္းက ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ ဧရိယာအတြင္းရွိ ခ်ီေဖြၿမိဳ႕တြင္ ေနထုိင္သည္။ ၎၏မိခင္မွာ ၎အသက္ ၇ႏွစ္အရြယ္တြင္  ငွက္ဖ်ားေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားခဲ့ၿပီး စစ္တပ္မွ အနားယူထားေသာ ၎၏ဖခင္မွာ ေနာက္ ၄ႏွစ္အၾကာတြင္ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ၎မွာ အႀကီးဆံုးအစ္ကို၏ ေနအိမ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့သည္။

ေရွးဦးအရြယ္ကေလးဘဝဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ (ECD) လုပ္အားေပးဆရာမ အသက္ ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ ေဒၚခြမ္ႏြမ္
ယူနီဆက္ဖ္ျမန္မာ/၂၀၁၆/ခုိင္ဇာမြန္

Meeting children’s rights to education across the fire lines

Since the collapse of the ceasefire in mid-2011 in Kachin and northern Shan, ensuring access to quality basic education services for all children affected by conflict has remained a big challenge. With the current escalation of violence, education remains one of the most critical needs for conflict-affected children who live on both sides of the frontline in Myanmar.  

By Mariana Palavra, Communication Specialist

Kachin State - Life wasn’t always easy for 32 year-old Hkawng Nyoi, who lives in Chipwe Township, in an area controlled by the Kachin Independence Organisation. Her mother died from malaria when she was 7 years old and her father, who was retired from the army, passed away some four years later. Then, she moved to her eldest brother’s house. 

32 year-old Hkawng Nyoi is a ECD volunteer teacher

©UNICEF Myanmar/2016/Khine Zar Mon

Early Childhood Development, Community and School: The critical links

Quality Basic Education Programme Field Visit, Feb 2016

When it comes to Early Childhood Care and Development (ECCD), we already know that early interventions positively impact young children’s transition to primary level.  Evidence on enrolment and retention is compelling, but think of the positive implications of the ECCD-community-school linkage:  Strong linkages from ECCD to school and community can also yield multiple benefits.