Tuesday, December 5, 2017

ကရင္ျပည္နယ္ စာသင္ေက်ာင္းရိွ ကေလးမ်ား ေျမျမွပ္မိုင္းမ်ားအား ခြဲျခားသိရိွျခင္း၊ ေရွာင္ရွားႏိုင္ျခင္း ႏွင့္ သတင္းပို႔ႏိုင္ျခင္းဆိုင္ရာ အသိပညာမ်ား သင္ယူ

Macarena Aguilar ေရးသားသည္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္ေဒသတြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာျဖစ္ပြားေနသည့္ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေတာင္ယာစိုက္ခင္းမ်ားႏွင့္ သစ္ေတာမ်ားတြင္ ေျမျမွပ္မိုင္းမ်ားႏွင့္ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ စစ္က်န္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ ဖုံးလႊမ္းေနျခင္းေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားႏွင့္ ေဒသေနျပည္သူမ်ားအတြက္ ႀကီးမားသည့္အႏၲရာယ္ကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ယင္းအေျခအေနသည္ ကရင္ျပည္နယ္အတြက္ အေျခအေနမွန္တစ္ခုလည္းျဖစ္ပါသည္။ ယင္းျပည္နယ္ရိွ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေပါက္ကြဲေစတတ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႔လွ်က္ရိွၿပီး မေတာ္တဆ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ ေသဆံုးမွဳမ်ား မၾကာခဏ ျဖစ္ပြားလွ်က္ရိွပါသည္။

လြန္ခဲ႔ေသာ ၂၀၁၆ခုႏွစ္မွစ၍ ယူနီဆက္ႏွင့္ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ မိုင္းအႏၲရာယ္မ်ား အေၾကာင္းကို စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ကေလးမ်ားအား အသိပညာေပး တိုးျမွင့္လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္ အေရးပါသည့္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခု ျဖစ္လာပါသည္။ အသက္ ၈ႏွစ္မွ ၁၄ႏွစ္အၾကား အသက္အရြယ္ ကေလးသူငယ္မ်ားသည္ လြယ္လင့္တကူ အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ႏိုင္သည့္ အရြယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ယင္းအရြယ္ရိွ ကေလးမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး မိုင္းအႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါးေရး အသိပညာေပး အစီအစဥ္မ်ားအား ပံုေဖၚဖန္တီးထားပါသည္။

“ဒီအသက္အရြယ္မွာရွိွတဲ႔ အုပ္စုက အမ်ားအားျဖင့္ အႏၲရာယ္က်ေရာက္လြယ္တဲ့ အုပ္စုျဖစ္ပါတယ္”ဟု ယူနီဆက္မွ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္ေရး အရာရိွ Danee Luhar ကေျပာသည္။ “သူတို႔ေတြက စူးစမ္းခ်င္တယ္၊ ပုန္းေအာင္းေဆာ႔ကစားၾကတယ္၊ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္ရရိွႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ အဲဒီအသက္အရြယ္ရိွတဲ႔ ကေလးေတြဟာ မိသားစုအတြက္ ေရရွာ၊ ထင္းရွာ တာဝန္ယူၾကရတဲ့အတြက္ လူသြားလမ္းမဟုတ္တဲ့ ေနရာေတြဆီကို လွည့္လည္သြားေရာက္ရွာေဖြၾကရတယ္”

၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္တစ္ခုတည္းတြင္ DanChurchAid အဖြဲ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး Norwegian Church Aid အဖြဲ႔ ၊ လူမူဝန္ထမ္းဦးစီးဌာန၊ ပညာေရးဌာနမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ေက်ာင္းေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ရိွ ကေလးသူငယ္မ်ားဆီသို႔ အသိပညာေပးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားေရာက္ရိွခဲ႔ပါသည္။

©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon

အသိပညာေပးအစီအစဥ္မ်ားတြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားရိွဆရာ၊ ဆရာမမ်ား၏ ညိွႏိွဳင္းေဆာင္ရြက္ေပးသည့္ အခန္းက႑က အေရးပါ ပါသည္။ ဆရာျဖစ္သင္တန္း သင္ရိုးတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအေနျဖင့္ ကေလးမ်ားအားမည္ကဲ႔သို႔ ပို႔ခ်ရမည္ဆိုသည့္ နည္းပညာမ်ားအျပင္ သတ္မွတ္ထားသည့္စင္တာမ်ားတြင္ ရႏိုင္သမွ် မိုင္းအႏၲရာယ္ေလ်ာ႔ပါးေရး သင္တန္းမ်ားပို႔ခ်ႏိုင္ေစဖို႔ တိုက္တြန္းမွဳ ႏွင့္အတူ ဆရာျဖစ္ သင္တန္းမ်ား ပို႔ခ်ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ပါသည္။ “ဆရာ၊ ဆရာမ ေပါင္း ၂၁၀ အတြက္ သင္တန္းေပးခဲ႔ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ရလာဒ္ေတြက အလြန္ကို အားရဖြယ္ေကာင္းပါတယ္” ဟု Danee ကေျပာသည္။

©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon
ယေန႔တြင္ ေကာ႔ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ရိွ ေခ်ာင္းေတာင္ အေျခခံပညာ အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ သင္တန္းတြင္ အားလံုးက သက္ဝင္လွဳပ္ရွားေနသည့္ ေဆြးေႏြးတင္ျပမွဳအေပၚ အာရံုေရာက္ေနၾကပါသည္။ ကေလးမ်ားက ေျမျမွပ္မိုင္းမ်ားကို ခြဲျခားသိရွိျခင္း၊ ေရွာင္ရွားျခင္းႏွင့္ သတင္းပို႔ျခင္းစသည့္ မိုင္းအႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါးေရးကို သင္ယူေနသည့္ စာသင္ခန္းမႀကီးတြင္ မိုင္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ပိုစတာမ်ား၊ ကာတြန္းမ်ားျဖင့္ ပံုေဖၚထားသည့္ ပိတ္ကားႀကီးမ်ားျဖင့္ အလွဆင္ထားပါသည္။ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားက မိုင္းအႏၲရာယ္ေလ်ာ့ပါးေရး သင္ေထာက္ကူပစၥည္းကို အသံုးျပဳၿပီးသင္ၾကားလွ်က္ရိွပါသည္။ ယင္း သင္ေထာက္ကူပစၥည္းကို ဥေရာပသမဂၢ အဖဲြ႔၏ အကူအညီျဖင့္ ထုတ္လုပ္ထားၿပီး အဖြဲ႔အစည္းအားလံုး အသံုးျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ စနစ္တက် စမ္းသပ္ စစ္ေဆးျပီးမွ အသံုးျပဳေစျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကို သင္တန္းပို႔ခ်ရာတြင္ စနစ္တက်ျဖစ္ေစျပီး သင္တန္းပို႔ခ်သူကို အကူအညီျဖစ္ေစမည့္ လက္ကိုင္ အရြယ္အစား ေရာင္စံု ကဒ္ထူျပားျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားပါသည္။

ကေလးမ်ားကို ေဝငွေပးသည့္ လက္ကမ္းစာေစာင္တြင္ ရိုးရွင္းေသာပံုမ်ားကို အသံုးျပဳထားပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ မေပါက္ကြဲေသးသည့္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရျခင္းမ်ားႏွင့္ အႏၲရာယ္ျပအမွတ္အသားသည္  အသက္ေသဆံုးႏိုင္သည့္ အႏၲရာယ္ရိွေၾကာင္း စသည့္ ရုိရွင္းသည့္ ရုပ္ပံုမ်ားကို အသံုးျပဳထားပါသည္။ ကေလးမ်ားက ဆရာမ်ားကို ေမးခြန္းေမးျမန္းျခင္းႏွင့္ ဆရာမ်ားမွ ျပန္လည္ေျဖၾကားျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ မိုင္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ သတင္းစကားမ်ား ထည့္သြင္းဖြဲ႔ဆိုထားသည့္ သံစဥ္တူ နာမည္ႀကီးသီးခ်င္းတစ္ပုဒ္ကုိလည္း သီဆိုၾကပါသည္။

“သူတို႔ေလးေတြ အလြယ္တကူသင္ယူႏိုင္ဖို႔ အရိုးရွင္းဆံုးသတင္းစကားကေတာ့ မသကၤာဖြယ္ တစ္ခုခု ေတြ႔ရိွပါက ရပ္တန္႔လိုက္ပါ၊ ေရွ႕မတိုးနဲ႔ ေနာက္ဆုတ္လုိက္ပါ၊ အိမ္ျပန္ျပီး မိဘမ်ားကို ေျပာျပပါ- မိဘမ်ားက ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔မ်ားကို ဆက္သြယ္သင္႔ပါသည္” ဟု Danee ကရွင္းျပသည္။

ကေလးမ်ားကိုလည္း သူတို႔ရရိွထားသည့္ လက္ကမ္းစာေစာင္ကို မိဘမ်ားႏွင့္ အုပ္ထိန္းသူမ်ားသို႔ ျပန္လည္ေဝမွ်ၿပီး သူတို႔ႏွင့္ အနီးကပ္ဆံုး ပတ္ဝန္းက်င္အေပၚမည္ကဲ႔သို႔ အက်ိဳးသက္ေရာက္ႏိုင္သည္ကို အတူတကြ ေဆြးေႏြးၾကဖို႔တိုက္တြန္းပါသည္။  

©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon

တစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ လြန္ခဲ႔ေသာ ၂ႏွစ္ က သံုးရက္တြင္ တစ္ဦးႏွဳန္း ေျမျမွပ္မိုင္းေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားရသည္ကို သိရွိရပါသည္။ ၎တို႔ သံုးဦးတြင္ တစ္ဦးသည္ ကေလးငယ္မ်ားျဖစ္ျပီး အမ်ားစုေသာထိခိုက္ခံစားမဳွကို မွတ္တမ္းတင္သတင္းပို႔ျခင္း မရိွၾကေပ။ ဥပမာအားျဖင့္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ထိခိုက္ခံစားရသူအမ်ားစုသည္ အိမ္နီးခ်င္း ထုိင္းႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ၾကၿပီး ကုသမွဳ ခံယူၾကပါသည္။

မိုင္းအႏၲရာယ္ အသိပညာေပးလုပ္ငန္းမ်ား အရွိန္အဟုန္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္ခဲ႔ရာ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးရိွ ကေလးငယ္ေပါင္း ၂၀၀၀၀၀ေက်ာ္ထံသို႔ ေရာက္ရိွၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္တမ္းမ်ားတြင္ ဘာသာရပ္တစ္ခုအျဖစ္ ထည့္သြင္းသင္ၾကားႏိုင္ေစဖို႔ ရည္မွန္းထားပါသည္။ အထူးသျဖင့္ မိုင္းအႏၲရာယ္ရိွ တိုင္းေဒသသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ ၉ခုတို႔တြင္ ထည့္သြင္းသင္ၾကားႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ပါသည္။ “ကေလးမ်ားအားလံုးထံသို႔ ေရာက္ရိွအသိပညာေပးႏိုင္မည့္ အထိေရာက္ဆံုး နည္းလမ္းျဖစ္ပါတယ္”ဟု Daneeက ေျပာသည္။ “အိမ္နီးခ်င္း ကေမၻာဒီးယားကဲ႔သို႔ ႏိုင္ငံတြင္ မိုင္းအႏၲရာယ္ေလ်ာ႔ပါးေရး အသိပညာေပးျခင္းကို သူတို႔ရဲ႕ သင္ၾကားေရး အစီအစဥ္ေတြထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတဲ႔အဆင္႔ကိုေရာက္ရိွခဲ႔ပါျပီ” ဟုေျပာသည္။

လူထုအေျချပဳအဖဲြ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ေစတနာ႔ဝန္ထမ္းမ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္လည္း ယူနီဆက္အေနျဖင့္ မိုင္းအႏၲရာယ္ အသိပညာေပးျခင္းကို ျမန္မာႏို္င္ငံရိွ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာေဒသမ်ားျဖစ္သည့္ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ကရင္ျပည္နယ္မ်ားရိွ ေဒသခံျပည္သူထုႏွင့္ တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ဆက္ျပီး အသိပညာေပးအစီအစဥ္မ်ား ေဆာင္ရြက္လွ်က္ရိွပါသည္။ ထို႔အျပင္ မိုင္းေၾကာင္႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသည့္ သူမ်ားအတြက္ အေထာက္အကူေပးႏိုင္မည့္ စင္တာႏွစ္ခုကို Handicap International မွ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားရိွပါသည္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ေျမျမွပ္မိုင္းျပႆနာကို ေျဖရွင္းရာတြင္ ေနာက္ဆံုးေဆာင္ရြက္ရမည္မွာ မိုင္းရွင္းလင္းေရးပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္မွာ အခ်ိန္လိုအပ္မည္ဟုအမ်ားက စိုးရိမ္ႀကီးစြာထင္ၾကပါသည္။ “ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ မိုင္းရွင္းလင္းေရးကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးမွဳေတြ ၿပီးဆံုးေအာင္ ေစာင္႔ဆိုင္းေနဖို႔ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ထိေတြ႔တိုက္ခိုက္မွဳမ်ားမရိွေတာ႔သည့္ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ မိုင္းရွင္းလင္းေရးကို အခ်ိန္ေစာႏိုင္သမွ် ေစာေစာ အေကာင္အထည္ ေဖၚႏိုင္ပါက မိုင္းေၾကာင္႔ထိခိုက္ ေသဆံုးသည့္ ကေလးငယ္မ်ား မရိွႏိုင္ေတာ႔ပါဘူး” ဟု Danee ေျပာသည္။

  

No comments:

Post a Comment