ကပ္ေဘးဒဏ္ခံႏုိင္ရည္ရွိတဲ့ ရပ္႐ြာအသိုက္အဝန္းမ်ား တည္ေဆာက္ႏုိင္မည့္နည္းလမ္းမ်ားကို မွ်ေဝေပးျခင္း

ေရးသားသူ - Kap Za Lyan

မုတ္သုံရာသီ စတင္လာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်င္းျပည္နယ္ ဟားခါးခ႐ိုင္ပညာေရးမွဴး႐ုံးက လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေရႊလင္းက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အရင္ကထက္ပိုၿပီး ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျပင္ဆင္ထားႏိုင္ဖို႔ နည္းလမ္းေတြကို အႀကံေပးေျပာၾကားထားပါတယ္။

©UNICEF Myanmar/2016/Daniele Romeo

အထူးသျဖင့္ မိုးက တစ္ပတ္ေက်ာ္ ဆက္တုိက္ရြာသြန္းၿပီဆုိရင္ ျဖစ္လာတတ္တဲ့ ေျမၿပိဳတာေတြနဲ႔ ေရျပြန္ေတြ ေရေျမာင္းေတြကို သန္႔ရွင္းေအာင္ထားဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အေၾကာင္းေတြကိုလည္း သတိေပးထားပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး မိုးႀကိဳးပစ္တာနဲ႔ ဆုိင္ကလုံးမုန္တုိင္းေတြအပါအဝင္ မုန္တိုင္းတုိက္ေနခ်ိန္မွာ လုပ္ထားရမယ့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈေတြကိုလည္း ေျပာျပတယ္။

ေက်ာင္းသားမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈ အလားအလာကို ျပန္လည္ေဖာ္ေဆာင္ေပးမည့္ ေက်ာင္းတြင္းအသင္းမ်ား

ေရးသားသူ - Ruth Ayisi
ဓာတ္ပံု - Nyan Zay Htet

မည္သို႔ပင္ အခက္အခဲမ်ား ရိွပါေစ ေက်ာင္းဆက္ေနရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္သည့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ကေလးႏွစ္ဦး 

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေလးေတြ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေက်ာင္းဆိုသည့္ အရာသည္ အထူးသျဖင့္ ခ်ိဳ႕တဲ့သည့္ မိသားစုမွလာသည့္သူမ်ားအတြက္  ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးတစ္ခုကဲ့သို႔ ျဖစ္လာတတ္ပါသည္။  ျမန္မာႏိုင္ငံရိွ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးငယ္ ၁၀ ေယာက္လွ်င္ တစ္ေယာက္သည္ ေက်ာင္းမေနရသည့္ ကေလးျဖစ္တတ္ျပီး အထူးသျဖင့္ မိန္းကေလးမ်ားထက္  ေယာက်ာ္းေလးမ်ားသည္ ေက်ာင္းထြက္ရသည့္ ႏႈန္း ပိုမ်ားတတ္ပါသည္ [1] ။  

ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ သဘာဝနဲ႔ အနာဂတ္အတြက္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ျခင္း

ေရးသားသူ- ေက်ာ္လြင္လတ္၊ ပညာေရးအရာရွိ၊ ယူနီဆက္

လုပ္ငန္းခြင္ဆရာနည္းျပသင္တန္းတစ္ခုကုိ ၾကည့္႐ႈဖုိ႔သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ ကြင္းဆင္းေဆာင္ရြက္မႈတစ္ခု

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ - ျမန္မာႏုိင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ပူတာအုိခ႐ိုင္မွာရွိတဲ့ ဆြမ္ပရာဘြန္ဆုိတဲ့ ၿမိဳ႕ငယ္ေလးကို သြားတဲ့လမ္းဟာ လမ္းျပင္ေနတဲ့အတြက္ ႏွစ္ခါေလာက္ရပ္ေစာင့္ခဲ့ရတာကလြဲၿပီး ပုံမွန္ထက္ ပိုေကာင္းေနခဲ့ပါတယ္။ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ မီတာ ၂၀၀၀ ေလာက္မွာရွိတဲ့ ေတာင္ထူထပ္ၿပီး ေလထန္တဲ့ ဒီေဒသရဲ႕လမ္းေတြဟာ တစ္ႏွစ္ပတ္လုံး မိုးရြာသြန္းေနတဲ့အတြက္ ရႊံ႕ထူၿပီးေခ်ာ္ႏုိင္တဲ့ အလားအလာသိပ္မ်ားပါတယ္။

©UNICEF Myanmar/2016/Khine Zar Mon

လမ္းျပင္တာကိုေစာင့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆုိင္ကယ္ေနာက္ဘီးကၽြတ္ေပါက္လုိ႔ ဖာေနတဲ့ အားကစားဝတ္စုံဝတ္ထားတဲ့ အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ဦးနဲ႔ဆုံခဲ့တယ္။ သူတုိ႔က ဆရာမေတြျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ သူတို႔တက္ခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္ဆရာနည္းျပသင္တန္းအတြက္ ေရးေျဖစာေမးပြဲေျဖဖို႔ ဆြမ္ပရာဘြန္ကို သြားေနတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း အဲဒီေနရာကိုသြားေနတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ စာေမးပြဲက်င္းပေနတာကုိ ၾကည့္႐ႈဖုိ႔ ယူနီဆက္ဝန္ထမ္းတစ္ဦးအေနနဲ႔ သြားခဲ့တာေပါ့။ ဒီဆရာမေတြကေတာ့ ရက္သတၱပတ္ ၂၀ ၾကာ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ သင္တန္းမွာ မိမိတို႔သင္ခဲ့ၾကရတဲ့ သင္ၾကားေရးနည္းလမ္းအသစ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စာေမးပြဲေျဖဆုိၾကမယ့္ ဆရာ၊ ဆရာမ ၃၈ ေယာက္ထဲမွာပါတဲ့သူေတြပါ။

ေရွးဦးအရြယ္ကေလးသူငယ္အေရး ေဆာင္ရြက္ျခင္း - မိဘမ်ားအတြက္ အကူအညီျဖစ္ေစမည့္ နည္းစနစ္မ်ား

ေရးသားသူ ေမသက္သက္ဦး

ဧရာဝတီတိုင္းေဒသၾကီး၊ ပုသိမ္ျမိဳ႕ အေထြေထြျပည္သူ႔ေဆးရံုးၾကီးတြင္တာဝန္ထမ္းေဆာင္  ေနေသာေဆးဘက္ဆိုင္ရာ  လူမႈဝန္ထမ္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္သည့္ အက္စတာသည္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၃) ရက္ေန႔မွ (၁၅) ရက္ေန႔အထိ က်င္းပေသာ ေရွးဦးအရြယ္ ကေလးသူငယ္ ဖံြ႔႔ျဖိဳးေရးအေျခအေန တိုင္းတာစစ္ေဆးမႈႏွင့္ ျပန္္လည္ထူေထာင္ေရး  (ECI)   မြမ္းမံသင္တန္းတြင္ ကေလးငယ္ ဖြံ.ၿဖိဳးမႈကိုအကဲျဖတ္ျခင္း၊ ဆန္းစစ္ျခင္းႏွင့္ အစီအစဥ္ နည္းစနစ္မ်ား(Assessment, Evaluation, Programming and System (AEPS)  ကို (၁၂) ရက္တာ တက္ေရာက္ ေလ့လာခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ စိတ္အားထက္သန္ကာ ယံုၾကည္မႈ ပိုရွိလာခဲ့သည္။ 

ေရွးဦးအရြယ္ပညာတတ္ေျမာက္ျခင္းကို ျမွင့္တင္ေပးမည့္ ဘာသာစကား(၂)မ်ိဳးသံုးစာအုပ္မ်ား

Text by Ruth Ayisi

Photos by Nyan Zay Htet

မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚမိုးဝင္း ႏွင့္ (၃) ႏွစ္အရြယ္ သမီးေလးျဖစ္သူ ေဆာင္းနဒီခိုင္ တို႔သည္ စိမ္းလန္းစိုေျပေသာ စိုက္ခင္းမ်ားကို ျဖတ္၍ေဖာက္ထားေသာ ေျမနီလမ္းက်ဥ္းေလး အတိုင္း အနည္းငယ္ လမ္းေလွ်ာက္ျပီးေနာက္  ေန႔ကေလးထိန္းေက်ာင္းသို႔  ေရာက္ရွိ ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ မိုးတိမ္ မ်ား မဲေမွာင္လာက စတင္မိုးရြာလာပါေတာ့သည္။ ယေန႔အဖို႔ အျပင္ထြက္၍ ကစားစရာ ဖရိန္မ်ားေပၚတက္၍ ေသာ္လည္းေ ကာင္း ေလွ်ာစီး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း  ေဆာ့ကစားႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း ေဆာင္းနဒီခိုင္သည္ စိုးရိမ္မႈ ရွိပံုမေပၚေပ။

ဓမၼတာလာျခင္းအေၾကာင္း ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ေလ့လာျခင္း

ေရးသားသူ - တင္ထက္ပိုင္

©UNICEF Myanmar/2019/Minzayar Oo

ကြတ္ခိုင္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ - ဆိုင္းနမ္ဟာ ေနရပ္စြန္႔ခြာတိမ္းေရွာင္သူမ်ား ေနထိုင္ရာစခန္းထဲက သူ႔ရဲ႕ အိမ္ေလးအနီးမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ ကစားေနတုန္း ႐ုတ္တရက္ သူ႔ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ တစ္ခုခု ထူးျခားေနတာကို ခံစားမိလိုက္ပါတယ္။ သူက အိမ္သာဆီကုိ အလ်င္အျမန္ေျပးသြားၿပီးတဲ့အခါ သူ႔အတြင္းခံေပၚမွာ ေသြးေတြစြန္းေနတာကို ေတြ႔လိုက္ပါတယ္။  အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သူက အသက္ ၁၃ ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ မသိခဲ့ပါဘူး။

ဆိုင္းနမ္က “ကၽြန္မေတာ့ မေကာင္းတာတစ္ခုခုျဖစ္ေနၿပီလို႔ ထင္ခဲ့မိတယ္”လို႔ သူ႔ရဲ႕ပထမဆုံး ဓမၼတာလာစဥ္ကအခ်ိန္ကို အမွတ္ရၿပီး ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ေၾကာက္လည္းေၾကာက္၊ စိတ္လည္း ရႈပ္ေထြးေနရင္း အေဖနဲ႔ အစ္ကုိေတြ အိမ္ကထြက္သြားခ်ိန္အထိ ေစာင့္ၿပီးမွ အေမ့နားကုိ တိုးတုိးေလး ကပ္ၿပီးေမးခဲ့ရပါတယ္။
မိန္းကေလးအမ်ားစုအတြက္ ရင္းႏွီးပါတယ္ဆုိတဲ့ အမ်ဳိးသမီး မိသားစုဝင္အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာေတာင္ ရာသီလာတယ္ဆုိတာ ေဆြးေႏြးဖို႔လြယ္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုမဟုတ္ပါဘူး။

ပထမဆုံးဓမၼတာမလာခင္မွာ ရာသီေသြးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အသိပညာေတြ၊ ဗဟုသုတေတြမရွိၾကတဲ့အတြက္ မိန္းကေလးေတြဟာ ရာသီေသြးစလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ရွက္ရြံြ႕တာ၊ စိတ္ဓာတ္က်တာမ်ဳိး၊ အရွက္ကြဲသလိုမ်ဳိး ေတြ ခံစားၾကရတတ္တယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား တြင္ ေရ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ႏွင့္ တစ္ကိုုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး စီမံခ်က္

By Agostino Munyiri 

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမန္မာ၊ ၂၀၁၉  ခုုႏွစ္ ဇူလိုုင္လ — ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုုးညွင္းျမိဳ႕နယ္မွ ဟိုုပင္အေရွ႕ကြက္သစ္ေက်ာင္းကိုု စီမံခန္႔ခြဲေနျပီး အလုုပ္တြင္ စိတ္အားထက္သန္ကာ စိတ္ႏွစ္ျမဳပ္လုုပ္ေဆာင္တတ္ေသာ သားသမီး(၂) ဦး၏ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ေက်ာ္ထြန္းသည္ ရပ္ရြာလူထုုမွ ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳခံရသူျဖစ္သည္။ ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္တြင္ ရပ္ရြာလူထုုက ေရ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ႏွင့္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး ေကာ္မတီ (Water, Sanitation and Hygiene (WASH) committee) ႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္လုပ္သည့္ WASH စီမံခ်က္  (WinS project) အတြက္ ေဒသခံ ေခါင္းေဆာင္ကိုု မဲေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့ ၾကသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုုးညွင္းျမိဳ႕အေရွ႕ကြက္သစ္ေက်ာင္းရွိ လက္ေဆးသည့္ ေန ရာ ေဘးတြင္ မတ္တပ္ရပ္ေနသည့္
ဦးေအာင္ေက်ာ္ထြန္း©UNICEF Myanmar/2018/ Nyan Zay Htet