ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား တြင္ ေရ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ႏွင့္ တစ္ကိုုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး စီမံခ်က္

By Agostino Munyiri 

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ျမန္မာ၊ ၂၀၁၉  ခုုႏွစ္ ဇူလိုုင္လ — ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုုးညွင္းျမိဳ႕နယ္မွ ဟိုုပင္အေရွ႕ကြက္သစ္ေက်ာင္းကိုု စီမံခန္႔ခြဲေနျပီး အလုုပ္တြင္ စိတ္အားထက္သန္ကာ စိတ္ႏွစ္ျမဳပ္လုုပ္ေဆာင္တတ္ေသာ သားသမီး(၂) ဦး၏ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ေက်ာ္ထြန္းသည္ ရပ္ရြာလူထုုမွ ေလးစားအသိအမွတ္ျပဳခံရသူျဖစ္သည္။ ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္တြင္ ရပ္ရြာလူထုုက ေရ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ႏွင့္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရး ေကာ္မတီ (Water, Sanitation and Hygiene (WASH) committee) ႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္လုပ္သည့္ WASH စီမံခ်က္  (WinS project) အတြက္ ေဒသခံ ေခါင္းေဆာင္ကိုု မဲေပးေရြးခ်ယ္ခဲ့ ၾကသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုုးညွင္းျမိဳ႕အေရွ႕ကြက္သစ္ေက်ာင္းရွိ လက္ေဆးသည့္ ေန ရာ ေဘးတြင္ မတ္တပ္ရပ္ေနသည့္
ဦးေအာင္ေက်ာ္ထြန္း©UNICEF Myanmar/2018/ Nyan Zay Htet

“ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး အေနနဲ႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ကၽြန္ေတာ့္ရပ္ရြာထဲက ေက်ာင္းသားေလးေတြ နဲ႔ ေနထိုင္ၾကသူေတြ မွာ တစ္ကိုယ္ရည္သန္႔ရွင္းေရး နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အက်င့္ေကာင္းေလးေတြကို က်င့္သံုးလာၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိခဲ့ပါတယ္။ အိမ္သာ နဲ႔ အနီးအနားမွာ လက္ေဆးလို႔ရတဲ့ ေနရာရိွတဲ့ အိမ္ေထာင္စု ေတြ တိုးလာတာက ေတာ့ တကယ့္ တိုးတက္မႈတစ္ခုပဲ။ ခုေတာ့ အားလံုးနီးပါး လက္ေဆးၾကတဲ့ အက်င့္ လုပ္လာၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္ေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဒီလို က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ အမူအက်င့္ေတြ ေၾကာင့္ ဖ်ားတာ၊ နာတာေတြ ေလ်ာ့နည္းလာတယ္ လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။” ဟုု အသက္(၄၅)ႏွစ္ရိွျပီ ျဖစ္သည့္  ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သူက  ေျပာသည္။ 

အေရွ႕ကြက္သစ္ေက်ာင္းသည္ လတ္တေလာတြင္ အျခားနည္းျဖင့္မသန္စြမ္းသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေပးျခင္း ႏွင့္ အိမ္သာမ်ားတြင္ ဘီးတပ္ကုုလားထိုုင္သြားႏိုုင္သည့္ဆင္ေျခေလွ်ာမ်ားကိုု ထည့္သြင္းတည္ေဆာက္ထားျခင္းတိုု႔ေၾကာင့္ ၾကယ္(၂)ဆင့္ဆုု ခ်ီးျမွင့္ျခင္း ခံရသည္။ ဤေက်ာင္းသည္ အဆိုုပါ အားထုုတ္ၾကိဳးပမ္းမႈကိုု မိုုးညွင္းျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်ာင္းေပါင္း (၄၁)ေက်ာင္းအနက္ ပထမဆံုုးလုုပ္ေဆာင္ခဲ့  ေသာေက်ာင္းျဖစ္သည္။ 

“ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရြာထဲမွာ ေက်ာင္းမတက္ႏို္င္တဲ့ မသန္စြမ္းကေလးႏွစ္ေယာက္ရိွတယ္။ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္ အလွဴရွင္နဲ႔ ဆင္ေျခေလွ်ာလုပ္ဖို႔ အလွဴေငြရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲ့ဒီအခ်က္က ေျပာင္းလဲသြားမွာပဲ လို႔ ကၽြန္ေတာ္ စဥ္းစားမိခဲ့တယ္” ဟု ဆရာ ေအာင္ေက်ာ္ထြန္းမွ ရွင္းျပသည္။ 

ကခ်င္ျပည္နယ္ ဟိုုပင္၊မိုုးညွင္းေဒသရွိ အေရွ႕ကြက္သစ္ေက်ာင္းတြင္ အျခားနည္းျဖင့္သန္စြမ္းသည့္ကေလးမ်ားအတြက္ ဒီဇိုုင္းဆြဲထားေသာအိမ္သာမ်ား
©UNICEF Myanmar/2019/ Sanda Lwin

၂၀၁၄ ခုုႏွစ္ ႏွင့္ ၂၀၁၆ ခုုႏွစ္အတြင္းတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝိုုင္းေမာ္ျမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ ဖားကန္႔ျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ကေလးသူငယ္ေပါင္း ၁၇၇၁၀ ဦးသည္ ယူနီဆက္ႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ပူးေပါင္းပံ့ပိုုးသည့္ WinS services စီမံကိန္း၏ အက်ိဳးကိုုခံစားခဲ့ရသည္။ 

ရပ္ရြာလူထုု၏ ဦးေဆာင္မႈ ႏွင့္ ပါဝင္မႈ တိုု႔ကိုုျမွင့္တင္ရန္ ႏွင့္ ေငြေၾကးသံုုးစြဲမႈထိေရာက္ေစရန္ ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုုင္ငံ၏အေျခအေနႏွင့္ ကိုုက္ညီသည့္မဟာဗ်ဴဟာအသစ္ကိုု မိုုးညွင္းျမိဳ႕နယ္ ရွိ ဟိုုပင္ ျမိဳ႕နယ္ တစိတ္တပိုုင္းတိုု႔တြင္ ကနဦးလုုပ္ေဆာင္ခ်က္အေနျဖင့္ အေျခခံပညာေရးဦးစီးဌာနမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ 

ကမာၻလံုုးဆိုုင္ရာၾကယ္သံုုးဆင့္မဟာဗ်ဴဟာ ပံုုစံကိုုအတုုယူထားသည္ “Thant Star” ဟုေခၚေသာ  ခ်ဥ္းကပ္နည္း အသစ္ကို  Australian Aid  ႏွင့္ Natcom အဖြဲ႕အစည္းတိုု႔က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈတိုု႔ျဖင့္ ေက်ာင္းေပါင္း (၂၁)ေက်ာင္းရွိ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ၂၆၈၄ ဦးထံသိုု႔ လက္လွမ္းမီ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။

UNICEF Australia မွ ေငြေၾကးပံ့ပိုုးထားသည့္ “ျမိဳ႕နယ္တစ္ခုုလံုုးအတိုုင္းအတာ” ခ်ဥ္းကပ္မႈပံုုစံကိုုအသံုုးျပဳထား  ေသာ စီမံကိန္းသည္ ၂၀၁၉  ခုုႏွစ္တြင္ မိုုးညွင္းျမိဳ႕နယ္မွ ေက်ာင္းေပါင္း (၁၀၇) ေက်ာင္း ႏွင့္ အင္ဂန္ယန္ျမိဳ႕နယ္ မွ  ေက်ာင္း (၄)ေက်ာင္းသိုု႔ လက္လွမ္းမီ ေရာက္ရွိရန္ ရည္မွန္းထားသည္။