ဗာဂ်င္းနီးယား ဟန္ဒါဆန္ ေရးသားသည္
 |
| နန္းျမကေလးႏွင့္ သူမမိခင္အား မိသားစုႏွင့္အတူ ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း လိြဳင္လြန္ရြာရွိေနအိမ္တြင္ ေတြ႔ရစဥ္ ©UNICEF Myanmar/2015/Virginia Henderson |
ေတာင္ႀကီး၊ ရွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ- ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္းက ေဝးလံေခါင္သီလွေသာ လြိဳင္လြန္႐ြာေလးတြင္ မိုးသည္းေသာေန႔တစ္ေန႔၌ အသက္ ၂၄ ႏွစ္ရွိ နန္းေခးမွာ ၎၏ စတုတၳေျမာက္ကေလးငယ္ကို အမ်ိဳးသားအရပ္လက္သည္၏ အကူအညီျဖင့္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ကေလးမီးဖြားၿပီးခ်ိန္တြင္ နန္းေခးမွာ အခ်င္းကပ္ေနသျဖင့္ ေသြးေပါင္အလြန္က်ကာ သတိရတစ္ခ်က္ မရတစ္ခ်က္ ျဖစ္ေနသည္။
အနီးအနား႐ြာတြင္ သားဖြားဆရာမကို အကူအညီေတာင္းရန္ လူတစ္ဦးကို အျမန္ေစလႊတ္လိုက္သည္။ အရန္သားဖြားဆရာမ ေဒၚနန္းဘြားမွာ က်န္းမာေရးဌာန၏ မီးမဖြားမီအခ်ိန္ႏွင့္ မီးဖြားၿပီးအခ်ိန္တြင္ အႏၲရာယ္ရွိေသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားဆိုင္ရာ မြမ္းမံသင္တန္းကို တက္ေရာက္ၿပီးစီးခါစ အခ်ိန္ျဖစ္ရာ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္သည္ကို သိႏိုင္စြမ္းရွိသည္။
”နန္းေခးကို ေဆး႐ုံခ်က္ခ်င္းပို႔ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ ကၽြန္မ သေဘာေပါက္လိုက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဓာတ္ဆားရည္ပုလင္းေတြရွိေနတာရယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဒီေဒသမွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္သစ္ေတြကလည္း ရွိေနတဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕နယ္သူနာျပဳဆီကို ကၽြန္မ ဖုန္းဆက္ၿပီး ဘာလုပ္ရမလဲလို႔ ေမးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ မိခင္ရဲ႕အသက္ကို ကယ္ဖို႔ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” ဟု အေတြ႕အႀကဳံရင့္ေသာ သားဖြားဆရာမ ေဒၚနန္းဘြားက ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။
လြိဳင္လြန္ေက်း႐ြာမွာ မိုးရာသီတြင္ ကားလမ္းမေပါက္ေသာ႐ြာ ျဖစ္သည္။ နန္းေခး၏ ခင္ပြန္းႏွင့္ အမ်ိဳးသား သုံးဦးက ခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ မိခင္ကို မိုးထဲေရထဲ၌ ၾကမ္းတမ္းလွေသာလမ္းမွ ေစာင္ပုခက္ႏွင့္သယ္ေဆာင္ ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ေထာ္လာဂ်ီျဖင့္ ေခးလူ႐ြာကို ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။
”အရမ္းကိုနာေနၿပီး ဘာကိုမွမျမင္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကၽြန္မေသေတာ့မယ္လို႔ပဲ ထင္ထားတာ” ဟု နန္းေခးက ျပန္ေျပာျပသည္။
ေက်ာက္တလုံးေဆး႐ုံတြင္ နန္းေခး၏ အခ်င္းကို လက္ျဖင့္ ဖယ္ထုတ္ကာ ကနဦး ေဆးကုသမႈ ေပးခဲ့သည္။ ၎၏ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ပုံမွန္ျပန္ျဖစ္ေသာအခါ ၎အား ပစၥည္းကိရိယာ ပိုမိုျပည့္စုံေသာ ေတာင္ႀကီးေဆး႐ုံႀကီးသို႔ ပို႔ခဲ့သည္။ ယင္းေဆး႐ုံတြင္ ငါးရက္ေဆးကုသမႈခံယူကာ အိမ္ျပန္သြားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားမွာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေဆးဝါးမ်ားအပါအဝင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ အပိုကုန္က်စရိတ္မ်ားအတြက္ မိမိေငြျဖင့္ ေပးေခ်ရသည္။ ယင္း အခ်က္က မိသားစုမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲေသာ အိမ္ေထာင္စုမ်ားအား ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းမ်ားသို႔ မသြားႏိုင္ရန္ ဟန္႔တားထားသည္။ ယခုကဲ့သို႔ မီးဖြားရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အေရးအေပၚ အေျခအေနမ်ားတြင္ ေသမည္ ရွင္မည္ကို မသိႏိုင္ေသာ အေနအထားျဖစ္သည္။
အိမ္တြင္ မီးဖြားစဥ္ အခက္အခဲကို နဖူးေတြ႕ဒူးေတြ႕ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရေသာ နန္းေခး၏ ေယာကၡမ ေဒၚပန္က ”ကၽြန္မ တကယ္ပဲစိတ္ပူသြားတယ္။ နန္းေခးရဲ႕အေျခအေနက အေတာ္ဆိုးတယ္။ မိုးေတြကသည္းေန တယ္။ ကၽြန္မတို႔မွာကေငြမရွိဘူး။ ေဆးကုဖို႔ သူ႕ကိုေခၚသြားၾကေတာ့ ေမြးကင္းစကေလးကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ကၽြန္မက်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ကၽြန္မ တစ္ခ်ိန္လုံး ငိုေနခဲ့ရတာ” ဟု ေျပာသည္။ နန္းေခးမရွိခ်ိန္တြင္ နန္းျမဟု အမည္ေပးထားေသာ ကေလးငယ္ကို ၎၏အစ္မျဖစ္သူက ႏို႔တိုက္ထားသည္။
”သားဖြားဆရာမ ေဒၚနန္းဘြားက ကၽြန္မအသက္ကို ကယ္ခဲ့တာပါ။ ေဆး႐ုံသြားဖို႔ သူသာ မကူညီခဲ့ရင္ ကၽြန္မေသမွာ ေသခ်ာတယ္။ ကူညီခဲ့တဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းအားလုံးကို ကၽြန္မ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ေမြးရင္ေတာ့ ေဆး႐ုံေဆးခန္းမွာ ကၽြမ္းက်င္ဝန္ထမ္းနဲ႔ ေမြးမယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ၿပီ” ဟု စိတ္သက္သာရာ ရသြားေသာ နန္းေခးက ေျပာသည္။
ယူနီဆက္ဖ္က အရန္သားဖြားဆရာမမ်ားႏွင့္ အရပ္လက္သည္မ်ားအတြက္ အခက္အခဲရွိေနေသာ အေျခခံ မီးဖြားကိရိယာပစၥည္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးသည့္အျပင္ သင္တန္းမ်ားကို ဖြင့္လွစ္ေပးလ်က္ရွိကာ အဖြဲ႕မ်ား အားလုံးၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ႐ိုးရာဓေလ့ မ်ားေၾကာင့္ အယူအဆလြဲမွားမႈျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ႏွင့္ အာဟာရႏွင့္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးအပါအဝင္ မီးမဖြားမီ၊ မီးဖြားစဥ္ႏွင့္ မီးဖြားၿပီး ေစာင့္ေရွာက္မႈ တိုးတက္ေစရန္အတြက္ ယူနီဆက္ဖ္က က်န္းမာေရးဌာနႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ရပ္႐ြာတြင္း၌ ေဆးပညာ ဗဟုသုတရွိေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားက မိခင္ႏွင့္ကေလးမ်ား၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္ေသာ အေလ့အထဆိုင္ရာ ေဝါဟာရကို ပ်ံ႕ပြားေစခဲ့သည္။
နန္းျမကို ၁၃ လတြင္ ႏို႔ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ေကာင္ေလးမွာ အသက္ ၁၈ လရွိၿပီျဖစ္သည္။ ”သူနဲ႔ ကြ်န္မ အခုက်န္းမာေရး ေကာင္းပါတယ္။ ကြ်န္မလည္း အားလံုးစားတယ္။ ပရိုတင္းပါတာေတြ၊ ၾကက္သား၊ ငါး၊ အသီးအရြက္နဲ႕ ပဲပုပ္ပဲေတြ ပါပါတယ္” ဟု မိခင္က ေပ်ာ္ရႊင္စြာေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒသတြင္းတြင္ မိခင္ႏွင့္ ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္ ေသဆုံးမႈႏႈန္း အျမင့္ဆုံးႏိုင္ငံ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္ ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလး ၆၅,၀၀၀ခန္႔ ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ ၂,၅၀၀က မီးတြင္းတြင္ ေသဆံုးကာ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်မႈေၾကာင့္ ၄၂ရက္တြင္း ေသဆံုးၾကသည္။ ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားေသဆုံးမႈ၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး အမ်ားစုမွာ ေမြးသည့္ေန႔တြင္ပင္ ေသဆုံးၾကသည္။ ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ား ေသဆုံးရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ လမေစ့ဘဲ ေမြးဖြားျခင္းႏွင့္ ေရမြန္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံးရွိ ကေလးငယ္မ်ား၏ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကသာ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးေပးခန္းတြင္ ေမြးဖြားၿပီး ၎တို႔၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္သာ အေရးေပၚ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးရွိသည္။ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ား၌ (က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတြင္) ႀကီးမားေသာကြာျခားခ်က္မ်ား ရွိသည္။
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို အားေပးရန္ႏွင့္ ကေလးငယ္တစ္ဦးဘ၀၏ ပထမဆုံး ရက္ေပါင္း၁၀၀၀၌ (က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၏) စုစည္းညီၫြတ္ေသာ အေထာက္အပံ့တစ္ခုကို ျမႇင့္တင္ေဆာင္႐ြက္ရန္ ယူနီဆက္ဖ္က အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ဤအေထာက္ အပံ့တြင္ မိခင္ႏွင့္ကေလး အာဟာရ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆး အျပည့္အဝထိုးျခင္း/တိုက္ေကၽြးျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေသာေရႏွင့္ မိလႅာစနစ္ တိုးခ်ဲ႕ေထာက္ပံ့ျခင္းႏွင့္ ကေလးမ်ား၏ စိတ္ပိုင္း-လူမႈေရးဆိုင္ရာ တိုးတက္ေစျခင္း၊ ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္းႏွင့္ ကာကြယ္ေပးျခင္းတို႔ ပါဝင္သည္။
ေဆး႐ုံ၊ ေဆးေပးခန္းတြင္ ေမြးဖြားျခင္း သို႔မဟုတ္ အနည္းဆုံး ကၽြမ္းက်င္ေသာ လက္သည္ႏွင့္ ေမြးဖြားျခင္း စေသာ ႐ိုးစင္းလြယ္ကူေသာ က်န္းမာေရးေထာက္ပံ့မႈအတန္အသင့္ျဖင့္ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေသဆုံးမႈႏႈန္းကို သိသိသာသာေလ်ာ့က်ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ အျခားအဓိကက်ေသာ အေထာက္အပံ့မ်ားတြင္ ကေလး ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ပြားေအာင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း/တိုက္ေကၽြးျခင္းႏွင့္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလၽွာေရာဂါအတြက္ ဓာတ္ဆားေရတိုက္ေကၽြးျခင္းကုထုံးတို႔ ပါဝင္သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ကိုယ္ဝန္ ၃၉ ပတ္ရွိေနၿပီး ေမြးဖြားခ်ိန္လြန္ေနေသာ အသက္ ၃၁ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ နန္းသိန္းရီက ၎၏႐ြာျဖစ္ေသာ ဝါးလ႐ြာတစ္ေလၽွာက္ လည္ပတ္ရင္း လမ္းေလၽွာက္ေနစဥ္ အနည္းငယ္ မူးေဝလာသျဖင့္ အိမ္ျပန္လာခဲ့ရာ ၾကမ္းေပၚသို႔ သတိလစ္ေမ့ေျမာ လဲက်သြားသည္။ ေနာက္ ၅ နာရီအၾကာတြင္ နန္းသိန္းရီမွာ ေတာင္ႀကီးေဆး႐ုံရွိ ခြဲစိတ္ခန္းထဲတြင္ ဗိုက္ခြဲေမြးဖြားေနရသည္။
”ေနာက္တစ္ေန႔မွ ကၽြန္မသတိျပန္လည္လာတယ္။ ကေလးေမြးတာကို ကၽြန္မလုံး၀ကို မသိလိုက္ဘူး” ဟု မိခင္က တအံ့တဩေျပာသည္။ ”ကၽြန္မရဲ႕ အရင္ကေလးႏွစ္ေယာက္တုန္းက မီးတြင္းထဲမွာတင္ ဆုံးသြားၾကေတာင္ စတုတၳေျမာက္ကေလးမို႔လို႔ျဖစ္တယ္လို႔ထင္ေနတာ။ အရင္ကေလးေတြအားလုံးလည္း အိမ္မွာပဲေမြးတာဆိုေတာ့ အဆင္ေျပသင့္တာ။ ဒါေပမဲ့ မေျပဘူး။ သားဖြားဆရာမနဲ႔ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကၽြန္မ ဒီေန႔ ဒီကိုေရာက္ေနရတာပါ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
နန္းေခးနွင့္ နန္းသိန္းရီတို႔ ႏွစ္ဦးလံုး က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈရွိရာ ေနရာမ်ားသို႔ အခ်ိန္မီ ေရာက္ရွိ သြားၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မိခင္တိုင္းသည္ သူတို႔ႏွစ္ဦးေလာက္ ကံေကာင္းမႈမရွိၾကေပ။ မိခင္ႏွင့္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္တို႔ ေသဆံုးမႈက်ဆင္းေစရန္ ယူနီဆက္ဖ္က မိခင္မ်ားကို ေဆး႐ုံႏွင့္ ေဆးေပးခန္း မ်ားသို႔ သြားေရာက္ရန္ႏွင့္ အစိုးရမွလည္း ကေလးေမြးဖြားမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေဆးဝါးမ်ားအပါအဝင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ အပိုကုန္က်စရိတ္မ်ားအတြက္ မိမိေငြျဖင့္ ေပးေခ်ေနရျခင္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာေစရန္ နည္းလမ္းမ်ားရွာကာ လုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္း ပါသည္။ နန္းသိန္းရီ၏ ေနအိမ္တြင္ပင္ ေမြးဖြားရသည့္ ပထမကေလးႏွစ္ဦးသည္ ေဆးရံုႏွင့္ေဆးေပးခန္း မ်ားသို႔ သြားေရာက္ေမြးဖြားရန္ သူမျပင္ဆင္ခဲ့ပါက အသက္ရွင္ႏို္င္ဖို႔ ေသခ်ာမွာ ျဖစ္ပါသည္။
အနီးအနား႐ြာတြင္ သားဖြားဆရာမကို အကူအညီေတာင္းရန္ လူတစ္ဦးကို အျမန္ေစလႊတ္လိုက္သည္။ အရန္သားဖြားဆရာမ ေဒၚနန္းဘြားမွာ က်န္းမာေရးဌာန၏ မီးမဖြားမီအခ်ိန္ႏွင့္ မီးဖြားၿပီးအခ်ိန္တြင္ အႏၲရာယ္ရွိေသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားဆိုင္ရာ မြမ္းမံသင္တန္းကို တက္ေရာက္ၿပီးစီးခါစ အခ်ိန္ျဖစ္ရာ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္သည္ကို သိႏိုင္စြမ္းရွိသည္။
”နန္းေခးကို ေဆး႐ုံခ်က္ခ်င္းပို႔ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ ကၽြန္မ သေဘာေပါက္လိုက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဓာတ္ဆားရည္ပုလင္းေတြရွိေနတာရယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဒီေဒသမွာ မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္သစ္ေတြကလည္း ရွိေနတဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕နယ္သူနာျပဳဆီကို ကၽြန္မ ဖုန္းဆက္ၿပီး ဘာလုပ္ရမလဲလို႔ ေမးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ မိခင္ရဲ႕အသက္ကို ကယ္ဖို႔ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” ဟု အေတြ႕အႀကဳံရင့္ေသာ သားဖြားဆရာမ ေဒၚနန္းဘြားက ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။
လြိဳင္လြန္ေက်း႐ြာမွာ မိုးရာသီတြင္ ကားလမ္းမေပါက္ေသာ႐ြာ ျဖစ္သည္။ နန္းေခး၏ ခင္ပြန္းႏွင့္ အမ်ိဳးသား သုံးဦးက ခ်ည့္နဲ႔ေနေသာ မိခင္ကို မိုးထဲေရထဲ၌ ၾကမ္းတမ္းလွေသာလမ္းမွ ေစာင္ပုခက္ႏွင့္သယ္ေဆာင္ ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ေထာ္လာဂ်ီျဖင့္ ေခးလူ႐ြာကို ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည္။
”အရမ္းကိုနာေနၿပီး ဘာကိုမွမျမင္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ကၽြန္မေသေတာ့မယ္လို႔ပဲ ထင္ထားတာ” ဟု နန္းေခးက ျပန္ေျပာျပသည္။
ေက်ာက္တလုံးေဆး႐ုံတြင္ နန္းေခး၏ အခ်င္းကို လက္ျဖင့္ ဖယ္ထုတ္ကာ ကနဦး ေဆးကုသမႈ ေပးခဲ့သည္။ ၎၏ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ပုံမွန္ျပန္ျဖစ္ေသာအခါ ၎အား ပစၥည္းကိရိယာ ပိုမိုျပည့္စုံေသာ ေတာင္ႀကီးေဆး႐ုံႀကီးသို႔ ပို႔ခဲ့သည္။ ယင္းေဆး႐ုံတြင္ ငါးရက္ေဆးကုသမႈခံယူကာ အိမ္ျပန္သြားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားမွာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေဆးဝါးမ်ားအပါအဝင္ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ အပိုကုန္က်စရိတ္မ်ားအတြက္ မိမိေငြျဖင့္ ေပးေခ်ရသည္။ ယင္း အခ်က္က မိသားစုမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲေသာ အိမ္ေထာင္စုမ်ားအား ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းမ်ားသို႔ မသြားႏိုင္ရန္ ဟန္႔တားထားသည္။ ယခုကဲ့သို႔ မီးဖြားရာတြင္ အခက္အခဲျဖစ္ျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အေရးအေပၚ အေျခအေနမ်ားတြင္ ေသမည္ ရွင္မည္ကို မသိႏိုင္ေသာ အေနအထားျဖစ္သည္။
အိမ္တြင္ မီးဖြားစဥ္ အခက္အခဲကို နဖူးေတြ႕ဒူးေတြ႕ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရေသာ နန္းေခး၏ ေယာကၡမ ေဒၚပန္က ”ကၽြန္မ တကယ္ပဲစိတ္ပူသြားတယ္။ နန္းေခးရဲ႕အေျခအေနက အေတာ္ဆိုးတယ္။ မိုးေတြကသည္းေန တယ္။ ကၽြန္မတို႔မွာကေငြမရွိဘူး။ ေဆးကုဖို႔ သူ႕ကိုေခၚသြားၾကေတာ့ ေမြးကင္းစကေလးကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ကၽြန္မက်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ကၽြန္မ တစ္ခ်ိန္လုံး ငိုေနခဲ့ရတာ” ဟု ေျပာသည္။ နန္းေခးမရွိခ်ိန္တြင္ နန္းျမဟု အမည္ေပးထားေသာ ကေလးငယ္ကို ၎၏အစ္မျဖစ္သူက ႏို႔တိုက္ထားသည္။
 |
| နန္းေခးႏွင့္ သူမေယာကၡမအား ေမြးခင္းစ နန္းေခးေလး၏အသက္ကိုကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္း မေဌးေဌးျမင့္နွင့္အတူေတြ႔ရစဥ္ ©UNICEF Myanmar/2015/Virginia Henderson |
”သားဖြားဆရာမ ေဒၚနန္းဘြားက ကၽြန္မအသက္ကို ကယ္ခဲ့တာပါ။ ေဆး႐ုံသြားဖို႔ သူသာ မကူညီခဲ့ရင္ ကၽြန္မေသမွာ ေသခ်ာတယ္။ ကူညီခဲ့တဲ့ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းအားလုံးကို ကၽြန္မ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ေယာက္ေမြးရင္ေတာ့ ေဆး႐ုံေဆးခန္းမွာ ကၽြမ္းက်င္ဝန္ထမ္းနဲ႔ ေမြးမယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ၿပီ” ဟု စိတ္သက္သာရာ ရသြားေသာ နန္းေခးက ေျပာသည္။
ယူနီဆက္ဖ္က အရန္သားဖြားဆရာမမ်ားႏွင့္ အရပ္လက္သည္မ်ားအတြက္ အခက္အခဲရွိေနေသာ အေျခခံ မီးဖြားကိရိယာပစၥည္းမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးသည့္အျပင္ သင္တန္းမ်ားကို ဖြင့္လွစ္ေပးလ်က္ရွိကာ အဖြဲ႕မ်ား အားလုံးၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပးသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ႐ိုးရာဓေလ့ မ်ားေၾကာင့္ အယူအဆလြဲမွားမႈျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ႏွင့္ အာဟာရႏွင့္ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးအပါအဝင္ မီးမဖြားမီ၊ မီးဖြားစဥ္ႏွင့္ မီးဖြားၿပီး ေစာင့္ေရွာက္မႈ တိုးတက္ေစရန္အတြက္ ယူနီဆက္ဖ္က က်န္းမာေရးဌာနႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ရပ္႐ြာတြင္း၌ ေဆးပညာ ဗဟုသုတရွိေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားက မိခင္ႏွင့္ကေလးမ်ား၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ညီၫြတ္ေသာ အေလ့အထဆိုင္ရာ ေဝါဟာရကို ပ်ံ႕ပြားေစခဲ့သည္။
နန္းျမကို ၁၃ လတြင္ ႏို႔ျဖတ္ခဲ့ၿပီး ယခုအခါ ေကာင္ေလးမွာ အသက္ ၁၈ လရွိၿပီျဖစ္သည္။ ”သူနဲ႔ ကြ်န္မ အခုက်န္းမာေရး ေကာင္းပါတယ္။ ကြ်န္မလည္း အားလံုးစားတယ္။ ပရိုတင္းပါတာေတြ၊ ၾကက္သား၊ ငါး၊ အသီးအရြက္နဲ႕ ပဲပုပ္ပဲေတြ ပါပါတယ္” ဟု မိခင္က ေပ်ာ္ရႊင္စြာေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒသတြင္းတြင္ မိခင္ႏွင့္ ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလးငယ္ ေသဆုံးမႈႏႈန္း အျမင့္ဆုံးႏိုင္ငံ တစ္ခုျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ႏွစ္စဥ္ ငါးႏွစ္ေအာက္ကေလး ၆၅,၀၀၀ခန္႔ ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးဦးေရ ၂,၅၀၀က မီးတြင္းတြင္ ေသဆံုးကာ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်မႈေၾကာင့္ ၄၂ရက္တြင္း ေသဆံုးၾကသည္။ ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးမ်ားေသဆုံးမႈ၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ားျဖစ္ၿပီး အမ်ားစုမွာ ေမြးသည့္ေန႔တြင္ပင္ ေသဆုံးၾကသည္။ ေမြးကင္းစကေလးငယ္မ်ား ေသဆုံးရျခင္း၏ အဓိက အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာ လမေစ့ဘဲ ေမြးဖြားျခင္းႏွင့္ ေရမြန္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ တစ္ႏိုင္ငံလုံးရွိ ကေလးငယ္မ်ား၏ ၃၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကသာ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးေပးခန္းတြင္ ေမြးဖြားၿပီး ၎တို႔၏ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းတြင္သာ အေရးေပၚ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးရွိသည္။ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ား၌ (က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈတြင္) ႀကီးမားေသာကြာျခားခ်က္မ်ား ရွိသည္။
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအေပၚ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို အားေပးရန္ႏွင့္ ကေလးငယ္တစ္ဦးဘ၀၏ ပထမဆုံး ရက္ေပါင္း၁၀၀၀၌ (က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန၏) စုစည္းညီၫြတ္ေသာ အေထာက္အပံ့တစ္ခုကို ျမႇင့္တင္ေဆာင္႐ြက္ရန္ ယူနီဆက္ဖ္က အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။ ဤအေထာက္ အပံ့တြင္ မိခင္ႏွင့္ကေလး အာဟာရ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေစျခင္း၊ ကာကြယ္ေဆး အျပည့္အဝထိုးျခင္း/တိုက္ေကၽြးျခင္း၊ သန္႔ရွင္းေသာေရႏွင့္ မိလႅာစနစ္ တိုးခ်ဲ႕ေထာက္ပံ့ျခင္းႏွင့္ ကေလးမ်ား၏ စိတ္ပိုင္း-လူမႈေရးဆိုင္ရာ တိုးတက္ေစျခင္း၊ ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးျခင္းႏွင့္ ကာကြယ္ေပးျခင္းတို႔ ပါဝင္သည္။
ေဆး႐ုံ၊ ေဆးေပးခန္းတြင္ ေမြးဖြားျခင္း သို႔မဟုတ္ အနည္းဆုံး ကၽြမ္းက်င္ေသာ လက္သည္ႏွင့္ ေမြးဖြားျခင္း စေသာ ႐ိုးစင္းလြယ္ကူေသာ က်န္းမာေရးေထာက္ပံ့မႈအတန္အသင့္ျဖင့္ မိခင္ႏွင့္ ကေလးေသဆုံးမႈႏႈန္းကို သိသိသာသာေလ်ာ့က်ေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ အျခားအဓိကက်ေသာ အေထာက္အပံ့မ်ားတြင္ ကေလး ေရာဂါမ်ား မျဖစ္ပြားေအာင္ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္း/တိုက္ေကၽြးျခင္းႏွင့္ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလၽွာေရာဂါအတြက္ ဓာတ္ဆားေရတိုက္ေကၽြးျခင္းကုထုံးတို႔ ပါဝင္သည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ ကိုယ္ဝန္ ၃၉ ပတ္ရွိေနၿပီး ေမြးဖြားခ်ိန္လြန္ေနေသာ အသက္ ၃၁ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိ နန္းသိန္းရီက ၎၏႐ြာျဖစ္ေသာ ဝါးလ႐ြာတစ္ေလၽွာက္ လည္ပတ္ရင္း လမ္းေလၽွာက္ေနစဥ္ အနည္းငယ္ မူးေဝလာသျဖင့္ အိမ္ျပန္လာခဲ့ရာ ၾကမ္းေပၚသို႔ သတိလစ္ေမ့ေျမာ လဲက်သြားသည္။ ေနာက္ ၅ နာရီအၾကာတြင္ နန္းသိန္းရီမွာ ေတာင္ႀကီးေဆး႐ုံရွိ ခြဲစိတ္ခန္းထဲတြင္ ဗိုက္ခြဲေမြးဖြားေနရသည္။
”ေနာက္တစ္ေန႔မွ ကၽြန္မသတိျပန္လည္လာတယ္။ ကေလးေမြးတာကို ကၽြန္မလုံး၀ကို မသိလိုက္ဘူး” ဟု မိခင္က တအံ့တဩေျပာသည္။ ”ကၽြန္မရဲ႕ အရင္ကေလးႏွစ္ေယာက္တုန္းက မီးတြင္းထဲမွာတင္ ဆုံးသြားၾကေတာင္ စတုတၳေျမာက္ကေလးမို႔လို႔ျဖစ္တယ္လို႔ထင္ေနတာ။ အရင္ကေလးေတြအားလုံးလည္း အိမ္မွာပဲေမြးတာဆိုေတာ့ အဆင္ေျပသင့္တာ။ ဒါေပမဲ့ မေျပဘူး။ သားဖြားဆရာမနဲ႔ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကၽြန္မ ဒီေန႔ ဒီကိုေရာက္ေနရတာပါ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
နန္းေခးနွင့္ နန္းသိန္းရီတို႔ ႏွစ္ဦးလံုး က်န္းမာေရးဝန္ေဆာင္မႈရွိရာ ေနရာမ်ားသို႔ အခ်ိန္မီ ေရာက္ရွိ သြားၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မိခင္တိုင္းသည္ သူတို႔ႏွစ္ဦးေလာက္ ကံေကာင္းမႈမရွိၾကေပ။ မိခင္ႏွင့္ ေမြးကင္းစကေလးငယ္တို႔ ေသဆံုးမႈက်ဆင္းေစရန္ ယူနီဆက္ဖ္က မိခင္မ်ားကို ေဆး႐ုံႏွင့္ ေဆးေပးခန္း မ်ားသို႔ သြားေရာက္ရန္ႏွင့္ အစိုးရမွလည္း ကေလးေမြးဖြားမႈႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္မႈႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေဆးဝါးမ်ားအပါအဝင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ဆက္စပ္ေသာ အပိုကုန္က်စရိတ္မ်ားအတြက္ မိမိေငြျဖင့္ ေပးေခ်ေနရျခင္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းလာေစရန္ နည္းလမ္းမ်ားရွာကာ လုပ္ေဆာင္ရန္ တိုက္တြန္း ပါသည္။ နန္းသိန္းရီ၏ ေနအိမ္တြင္ပင္ ေမြးဖြားရသည့္ ပထမကေလးႏွစ္ဦးသည္ ေဆးရံုႏွင့္ေဆးေပးခန္း မ်ားသို႔ သြားေရာက္ေမြးဖြားရန္ သူမျပင္ဆင္ခဲ့ပါက အသက္ရွင္ႏို္င္ဖို႔ ေသခ်ာမွာ ျဖစ္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment