မာရီယာနာပါလာဗရာေရးသားသည္
ေမာင္ေတာ၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ - မေစာျမတ္သူမွာ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းစာေမးပြဲကို ႏွစ္ႀကိမ္ က်႐ႈံးၿပီးေနာက္ ဝါသနာတစ္ခုကို ေတြ႕ရွိခဲ့သည္။ သူမရဲ႕မိသားစုကို ကူညီခ်င္စိတ္ျဖင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ရွိ NGOအသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုဝန္ေဆာင္မႈမ်ား (CFSI)တို႔က တည္ေထာင္ထားေသာ ေရွးဦးအရြယ္ကေလးသူငယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး(ECD) စင္တာတစ္ခုမွာ လက္ေထာက္ဆရာမတစ္ဦးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရခဲ့သည္။ အသက္ ၂၀ ႏွစ္အရြယ္ ရွိၿပီျဖစ္ေသာ မေစာျမတ္သူသည္ သူမ၏ အလုပ္ကို လြန္စြာ ႏွစ္သက္သည္။
 |
©UNICEF Myanmar/2016/Mariana Palavra
|
“ကၽြန္မက ကေလးေတြကို ကဗ်ာေတြ ဖတ္ျပ၊ သီခ်င္းေတြဆုိျပေလ့ရွိတယ္။ သူတုိ႔ ပန္းခ်ီဆြဲ တာကို ကူဆြဲတယ္။ ပံုျပင္ေတြ ေျပာျပတယ္။ လက္ဘယ္လိုေဆးရမယ္၊ သြားဘယ္လိုတိုက္ ရမယ္ဆုိတာ သင္ေပးတယ္။ ကေလးေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ရတာ သေဘာက်တယ္။ တကယ့္ကို ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ ေနရာေလးပါ” လို႔ သူမက ျပန္ေျပာျပသည္။
မေစာျမတ္သူမွာ ယင္းအလုုပ္ကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္ႏွင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္လုပ္ဖူးၿပီ ျဖစ္သည္။ ပထမ တစ္ႀကိမ္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္၊ မူစလင္ဘာသာဝင္ႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္မ်ား ေရာေႏွာထားေသာ အတန္းတြင္ျဖစ္သည္။
“အဲဒီအေတြ႕အၾကံဳႏွစ္ခုက ဘာမွ ကြာျခားမႈ မရွိပါဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္က ခပ္ဆင္ဆင္တူပါတယ္။ တက္ၾကြမႈကလည္း အတူတူပဲ။ ကေလးေတြအားလံုး ရန္မျဖစ္ၾကဘဲ အတူတူကစားၾကတယ္” ဟု သူမက ဆုိသည္။
အခု စာသင္အေတြ႕အၾကံဳက ၂ ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီး မိခင္ကို တစ္ႏွစ္ သစ္သီးကူေရာင္းၿပီးေနာက္ မေစာျမတ္သူမွာ ကေလးေတြကို စာသင္သည့္အလုပ္ကို ျပန္လုပ္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ၎မွာ CFSI က တည္ေထာင္သည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအက်ဳိးျပဳေနရာမ်ား (CFS)တြင္ အလုပ္လုပ္ရန္ ခန္႔အပ္လုိက္ေသာ ပထမဆံုး လက္ေထာက္ဆရာမ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ယင္းပေရာဂ်က္မွာ ECHO ၏ ေငြေၾကးပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ယူနီဆက္ဖ္က ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းပေရာဂ်က္ကာလအတြင္း မေစာျမတ္သူႏွင့္ အျခားဆရာ၊ ဆရာမမ်ားမွာ ဘဝတြက္တာ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ား၊ HIV ကာကြယ္ျခင္းမ်ား၊ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ားၾကံဳေတြ႕ရသည့္ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ရပ္ရြာစြမ္းရည္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကူညီေပးရန္သင္တန္းမ်ား စသည္တုိ႔ အပါအဝင္ အထူးသင္တန္းကို တက္ရသည္။
ယခု အသက္ ၂၂ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ မေစာျမတ္သူမွာ မည္သည့္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္မဆုိ အလုပ္လုပ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။
“ကၽြန္မအလုပ္လုပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဘာသာေရးေၾကာင့္ ကၽြန္မအတြက္ ဘာေျပာင္းလဲမႈမွ မျဖစ္ပါဘူး။ ကၽြန္မကို ဘယ္အဖြဲ႕မွာပဲ လုပ္ခုိင္းလုပ္ခုိင္း ကၽြန္မ ေပ်ာ္မွာပါ။ ကၽြန္မမွာ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုဆိုရင္မတူညီတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြက ကေလးေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ခံစားရပါတယ္” လို႔ ၎က အခုိင္အမာဆုိသည္။
အားေကာင္းေသာ တြဲဖက္လုပ္ေဆာင္မႈ
ECHO၏ ေငြေၾကးပံ့ပိုးမႈႏွင့္အတူ ယူနီဆက္ဖ္ႏွင့္ CFSI က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္သံုးခုရွိ ကေလးသူငယ္မ်ားအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေကာင္းမြန္လာေစရန္ အတူတကြ လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ အဓိကစိုးရိမ္ စရာေတြက ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရျခင္းနဲ႔ ဘာသာကြဲပဋိပကၡေတြေပၚမွာ အေျခခံလာတယ္” ဟုု ယူနီဆက္ဖ္ျမန္မာမွ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာက္ေရွာက္ေရးဌာန အႀကီးအကဲ အာရြန္ဂရင္းဘာ့ဂ္ ကရွင္းျပသည္။ ယင္းေဒသဟာ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ေတြ ျဖစ္ေလ့လည္းရွိသည္ကို ၿမိဳ႕နယ္ ၃ခုရွိ စုစုေပါင္း လူဦးေရ၏ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအေပၚ သက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တုိက္ခတ္ခဲ့သည့္ ဆိုင္ကလုန္းကိုမန္က သက္ေသျပေနသည္။
“ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြရဲ႕ သက္ေရာက္မႈကို ကေလးေတြ ခံစားေနရတုန္းပါပဲ။ လူမႈေရးေပါင္းစည္း ညီညြတ္မႈ ျပန္လည္ရရွိေစဖို႔အတြက္ လူတစ္ဦးခ်င္း၊ မိသားစုေတြနဲ႔ ရပ္ရြာမ်ားအတြင္း ၾကံ့ခုိင္မႈရွိဖို႔အတြက္ ခိုင္မာတဲ့ ပံ့ပိုးမႈက အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနတုန္းပါပဲ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြဟာ လူငယ္ေတြနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ရရွိႏုိင္မႈနည္းပါးလြန္းတဲ့အတြက္ ကေလးအရြယ္ (အရြယ္မတိုင္မီအခ်ိန္)မွာ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ ကေလးအလုပ္သမား၊ ဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈ ေတြအပါအဝင္ အပ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ ျဖတ္လမ္းေျဖရွင္းနည္ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္” ဟု အာရြန္ဂရင္းဘာ့ဂ္က ဆုိသည္။ ဤတြဲဖက္လုပ္ေဆာင္မႈမွာ အားေကာင္းေသာ ရပ္ရြာအေျချပဳ ကေလး သူငယ္ကာကြယ္ေရး နည္းစနစ္မ်ားႏွင့္ လူထုသတိျပဳမႈ တည္ေဆာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ယင္းၿမိဳ႕နယ္မ်ားအတြင္း ေနထိုင္ေသာ ကေလးအားလံုး ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမႈနွင့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ခံရမႈတုိ႔ကို ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္သည္။
“ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆုိင္ရာကိစၥေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔နဲ႔ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း အပါအဝင္ အႏိုင္က်င့္ရမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈနဲ႔ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခံရမႈ ေတြကေန လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ေတြအတြက္ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ထားရွိေပးျခင္းအပါအဝင္ ရပ္ရြာရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျမႇင့္တင္ေပးဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ” CFSI စီမံကိန္းညႇိႏႈိင္းသူ ေဒၚေမသန္းက ရွင္းျပသည္။ ထို႔အျပင္ ေယာက္်ားေလးႏွင့္ မိန္းကေလးမ်ားကို မရွိမျဖစ္လိုအပ္သေဘာ ဘဝကၽြမ္းက်င္မႈမ်ားကို သင္တန္းေပးျခင္း အပါအဝင္ ကေလးငယ္မ်ားအား ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ၊ လူမႈဆက္ဆံေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးအသိအျမင္မ်ား ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ေသာ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရသည့္ ေနရာမ်ားလည္း တည္ေဆာက္ထားသည္။
ဤတစ္ႏွစ္ စီမံကိန္းမွ အက်ဳိးေက်းဇူးကို လူေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္က တိုက္႐ိုက္ သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္၍ ရၾကသည္။ ယင္းထဲတြင္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ သက္ဆုိင္ရာမိသားစုမ်ား၊ CFS လုပ္အားေပးမ်ား၊ ဘာသာစကား ဆရာဆရာမမ်ား၊ လူမႈဝန္ထမ္းမ်ား၊ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေရးအုပ္စုမ်ား၏ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ရပ္ရြာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါဝင္သည္။
ယင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ဳိးစံုရွိ ထိခုိက္ခံ လူထုမ်ား ပါဝင္လိမ့္မည္ျဖစ္ၿပီး ခုခံႏိုင္မႈနည္းပါး သူမ်ား - ပဋိပကၡ၊ ေရလႊမ္းမိုးမႈမ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈမ်ားႏွင့္ လူကုန္ကူးခံရမႈတို႔ သက္ေရာက္ခံရေသာ မိန္္းကေလးမ်ားႏွင့္ ေယာက္်ားေလးမ်ား - အဓိက အာ႐ုံစိုက္သြားမည္ျဖစ္သည္။
“လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းေတြ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘာသာအယူဝါဒ မတူညီတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕စည္းမွာရွိေနတဲ့ ေယာက္်ားေလးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးေတြ ပူးတြဲအက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရႏိုင္ေအာင္ လူမ်ဳိးေရာေႏွာေနတဲ့ ေက်းရြာပ႐ိုဂရမ္ေတြကိုလည္း အာ႐ံုစိုက္သြားမယ္” လို႔ ယူနီဆက္ဖ္ရဲ႕ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန အႀကီးအကဲက ေျပာသည္။
မေစာျမတ္သူမွာ ယင္းအလုုပ္ကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္ႏွင့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တစ္ႀကိမ္ ႏွစ္ႀကိမ္လုပ္ဖူးၿပီ ျဖစ္သည္။ ပထမ တစ္ႀကိမ္မွာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ကေလးငယ္မ်ားအတြက္ ျဖစ္ၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္၊ မူစလင္ဘာသာဝင္ႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္မ်ား ေရာေႏွာထားေသာ အတန္းတြင္ျဖစ္သည္။
“အဲဒီအေတြ႕အၾကံဳႏွစ္ခုက ဘာမွ ကြာျခားမႈ မရွိပါဘူး။ ပတ္ဝန္းက်င္က ခပ္ဆင္ဆင္တူပါတယ္။ တက္ၾကြမႈကလည္း အတူတူပဲ။ ကေလးေတြအားလံုး ရန္မျဖစ္ၾကဘဲ အတူတူကစားၾကတယ္” ဟု သူမက ဆုိသည္။
အခု စာသင္အေတြ႕အၾကံဳက ၂ ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီး မိခင္ကို တစ္ႏွစ္ သစ္သီးကူေရာင္းၿပီးေနာက္ မေစာျမတ္သူမွာ ကေလးေတြကို စာသင္သည့္အလုပ္ကို ျပန္လုပ္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ၎မွာ CFSI က တည္ေထာင္သည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအက်ဳိးျပဳေနရာမ်ား (CFS)တြင္ အလုပ္လုပ္ရန္ ခန္႔အပ္လုိက္ေသာ ပထမဆံုး လက္ေထာက္ဆရာမ်ားထဲမွ တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ယင္းပေရာဂ်က္မွာ ECHO ၏ ေငြေၾကးပံ့ပိုးမႈျဖင့္ ယူနီဆက္ဖ္က ျပဳလုပ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းပေရာဂ်က္ကာလအတြင္း မေစာျမတ္သူႏွင့္ အျခားဆရာ၊ ဆရာမမ်ားမွာ ဘဝတြက္တာ ကၽြမ္းက်င္မႈမ်ား၊ HIV ကာကြယ္ျခင္းမ်ား၊ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ားၾကံဳေတြ႕ရသည့္ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ ရပ္ရြာစြမ္းရည္ တည္ေဆာက္ရာတြင္ ကူညီေပးရန္သင္တန္းမ်ား စသည္တုိ႔ အပါအဝင္ အထူးသင္တန္းကို တက္ရသည္။
ယခု အသက္ ၂၂ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ မေစာျမတ္သူမွာ မည္သည့္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္မဆုိ အလုပ္လုပ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။
“ကၽြန္မအလုပ္လုပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ဘာသာေရးေၾကာင့္ ကၽြန္မအတြက္ ဘာေျပာင္းလဲမႈမွ မျဖစ္ပါဘူး။ ကၽြန္မကို ဘယ္အဖြဲ႕မွာပဲ လုပ္ခုိင္းလုပ္ခုိင္း ကၽြန္မ ေပ်ာ္မွာပါ။ ကၽြန္မမွာ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုဆိုရင္မတူညီတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြက ကေလးေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီလို႔ ခံစားရပါတယ္” လို႔ ၎က အခုိင္အမာဆုိသည္။
အားေကာင္းေသာ တြဲဖက္လုပ္ေဆာင္မႈ
ECHO၏ ေငြေၾကးပံ့ပိုးမႈႏွင့္အတူ ယူနီဆက္ဖ္ႏွင့္ CFSI က ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္ႏွင့္ ရေသ့ေတာင္စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္သံုးခုရွိ ကေလးသူငယ္မ်ားအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ ေကာင္းမြန္လာေစရန္ အတူတကြ လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။
“ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ အဓိကစိုးရိမ္ စရာေတြက ဆင္းရဲမြဲေတျခင္း၊ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရျခင္းနဲ႔ ဘာသာကြဲပဋိပကၡေတြေပၚမွာ အေျခခံလာတယ္” ဟုု ယူနီဆက္ဖ္ျမန္မာမွ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာက္ေရွာက္ေရးဌာန အႀကီးအကဲ အာရြန္ဂရင္းဘာ့ဂ္ ကရွင္းျပသည္။ ယင္းေဒသဟာ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ေတြ ျဖစ္ေလ့လည္းရွိသည္ကို ၿမိဳ႕နယ္ ၃ခုရွိ စုစုေပါင္း လူဦးေရ၏ ၁၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအေပၚ သက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ တုိက္ခတ္ခဲ့သည့္ ဆိုင္ကလုန္းကိုမန္က သက္ေသျပေနသည္။
“ဘာသာေရးတင္းမာမႈေတြရဲ႕ သက္ေရာက္မႈကို ကေလးေတြ ခံစားေနရတုန္းပါပဲ။ လူမႈေရးေပါင္းစည္း ညီညြတ္မႈ ျပန္လည္ရရွိေစဖို႔အတြက္ လူတစ္ဦးခ်င္း၊ မိသားစုေတြနဲ႔ ရပ္ရြာမ်ားအတြင္း ၾကံ့ခုိင္မႈရွိဖို႔အတြက္ ခိုင္မာတဲ့ ပံ့ပိုးမႈက အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနတုန္းပါပဲ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြဟာ လူငယ္ေတြနဲ႔ ပက္သက္တဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြကို ရရွိႏုိင္မႈနည္းပါးလြန္းတဲ့အတြက္ ကေလးအရြယ္ (အရြယ္မတိုင္မီအခ်ိန္)မွာ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ ကေလးအလုပ္သမား၊ ဥပေဒနဲ႔ ၿငိစြန္းႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္မ်ားတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္မႈ ေတြအပါအဝင္ အပ်က္သေဘာေဆာင္တဲ့ ျဖတ္လမ္းေျဖရွင္းနည္ေတြကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္” ဟု အာရြန္ဂရင္းဘာ့ဂ္က ဆုိသည္။ ဤတြဲဖက္လုပ္ေဆာင္မႈမွာ အားေကာင္းေသာ ရပ္ရြာအေျချပဳ ကေလး သူငယ္ကာကြယ္ေရး နည္းစနစ္မ်ားႏွင့္ လူထုသတိျပဳမႈ တည္ေဆာက္ေပးျခင္းျဖင့္ ယင္းၿမိဳ႕နယ္မ်ားအတြင္း ေနထိုင္ေသာ ကေလးအားလံုး ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရမႈနွင့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ခံရမႈတုိ႔ကို ကာကြယ္ရန္ ရည္ရြယ္သည္။
“ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆုိင္ရာကိစၥေတြကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔နဲ႔ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း အပါအဝင္ အႏိုင္က်င့္ရမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈနဲ႔ လ်စ္လ်ဴ႐ႈခံရမႈ ေတြကေန လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ လိုအပ္တာေတြ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ေတြအတြက္ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ထားရွိေပးျခင္းအပါအဝင္ ရပ္ရြာရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျမႇင့္တင္ေပးဖုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ” CFSI စီမံကိန္းညႇိႏႈိင္းသူ ေဒၚေမသန္းက ရွင္းျပသည္။ ထို႔အျပင္ ေယာက္်ားေလးႏွင့္ မိန္းကေလးမ်ားကို မရွိမျဖစ္လိုအပ္သေဘာ ဘဝကၽြမ္းက်င္မႈမ်ားကို သင္တန္းေပးျခင္း အပါအဝင္ ကေလးငယ္မ်ားအား ႐ုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ၊ လူမႈဆက္ဆံေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးအသိအျမင္မ်ား ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ေသာ လံုျခံဳစိတ္ခ်ရသည့္ ေနရာမ်ားလည္း တည္ေဆာက္ထားသည္။
ဤတစ္ႏွစ္ စီမံကိန္းမွ အက်ဳိးေက်းဇူးကို လူေပါင္း ၁၄၀,၀၀၀ ေက်ာ္က တိုက္႐ိုက္ သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္၍ ရၾကသည္။ ယင္းထဲတြင္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ သက္ဆုိင္ရာမိသားစုမ်ား၊ CFS လုပ္အားေပးမ်ား၊ ဘာသာစကား ဆရာဆရာမမ်ား၊ လူမႈဝန္ထမ္းမ်ား၊ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေရးအုပ္စုမ်ား၏ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားႏွင့္ ရပ္ရြာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါဝင္သည္။
ယင္းလုပ္ေဆာင္ခ်က္မွာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ဳိးစံုရွိ ထိခုိက္ခံ လူထုမ်ား ပါဝင္လိမ့္မည္ျဖစ္ၿပီး ခုခံႏိုင္မႈနည္းပါး သူမ်ား - ပဋိပကၡ၊ ေရလႊမ္းမိုးမႈမ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းမႈမ်ားႏွင့္ လူကုန္ကူးခံရမႈတို႔ သက္ေရာက္ခံရေသာ မိန္္းကေလးမ်ားႏွင့္ ေယာက္်ားေလးမ်ား - အဓိက အာ႐ုံစိုက္သြားမည္ျဖစ္သည္။
“လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းေတြ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ေအာင္လည္း ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘာသာအယူဝါဒ မတူညီတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕စည္းမွာရွိေနတဲ့ ေယာက္်ားေလးေတြနဲ႔ မိန္းကေလးေတြ ပူးတြဲအက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရႏိုင္ေအာင္ လူမ်ဳိးေရာေႏွာေနတဲ့ ေက်းရြာပ႐ိုဂရမ္ေတြကိုလည္း အာ႐ံုစိုက္သြားမယ္” လို႔ ယူနီဆက္ဖ္ရဲ႕ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးဌာန အႀကီးအကဲက ေျပာသည္။
ရပ္ရြာေဆြးေႏြးပြဲ
အီဗရာဟမ္မွာ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းစာေမးပြဲကိုေတာင္ ေျဖဆိုခြင့္မရခဲ့ေပ။ လိုအပ္ေသာ စာရြက္စာတမ္း မ်ားႏွင့္ ေျပာင္းေရႊ႕မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ တစ္ေန႔မွာ တကၠသိုလ္တက္မယ္ဆုိတဲ့ အိပ္မက္ကိုေတာင္ မမက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့့ ၎မွာ ရက္ရြာတြင္ စာသင္ဖုိ႔ႀကိဳးစားသည္။ ပ်ားဝပ္ေခ်ာင္းေက်းရြာရွိ မူလတန္းလြန္ ေက်ာင္းတြင္ လုပ္အားေပးေက်ာင္းဆရာလုပ္သည့္အတြက္ တစ္လလွ်င္ လစာ သံုးေသာင္း ရသည္။ ယင္းေငြျဖင့္ မိခင္ႏွင့္ ေမာင္ႏွမ ၆ ဦးကို ေထာက္ပ့ံရမည္ ျဖစ္သည္။
“အႀကီးဆံုးသားျဖစ္ေတာ့ တာဝန္က ႀကီးတယ္။ မိသားစုကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လုိသလို ညီေတြကိုလည္း ေက်ာင္းထားေပးရမယ္ေလ” ဟု ၎က ဂုဏ္ယူစြာ ရွင္းျပသည္။
အီဗရာဟမ္မွာ ၎၏ ရပ္ရြာရွိ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ဝင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည့္အတြက္ CFSI က ျပဳလုပ္သည့္ ေက်းရြာ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ရန္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ရပ္ရြာႏွင့္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူငယ္မ်ား၊ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ ခင္ပြန္းမရွိေသာ မိခင္မ်ားပါဝင္သည့္ တက္ေရာက္သူ ၁၅ ဦးတြင္ ၎လည္း ပါဝင္သည္။
ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တက္ေရာက္လာသူမ်ားက ၎တို႔၏ ရပ္ရြာတြင္ ကေလးသူငယ္မ်ားအေပၚ မ်ားစြာ သက္ေရာက္မႈရွိေနေသာ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးကိစၥမ်ားတြင္္ အထင္ရွားဆံုး ျပႆနာ မ်ားကို ေျပာျပၾကသည္။ ေဒသတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ကေလးသူငယ္ ကုန္ကူးခံရျခင္း၊ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေႏွာင့္ယွက္ခံရျခင္းႏွင့္ မိဘမ်ား၏ လ်စ္လ််ဴ႐ႈမႈမ်ားက ကေလးငယ္မ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈအေၾကာင္း အဓိကေဆြးေႏြးသည္။
အီဗရာဟမ္မွာ တကၠသိုလ္ဝင္တန္းစာေမးပြဲကိုေတာင္ ေျဖဆိုခြင့္မရခဲ့ေပ။ လိုအပ္ေသာ စာရြက္စာတမ္း မ်ားႏွင့္ ေျပာင္းေရႊ႕မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားေၾကာင့္ တစ္ေန႔မွာ တကၠသိုလ္တက္မယ္ဆုိတဲ့ အိပ္မက္ကိုေတာင္ မမက္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့့ ၎မွာ ရက္ရြာတြင္ စာသင္ဖုိ႔ႀကိဳးစားသည္။ ပ်ားဝပ္ေခ်ာင္းေက်းရြာရွိ မူလတန္းလြန္ ေက်ာင္းတြင္ လုပ္အားေပးေက်ာင္းဆရာလုပ္သည့္အတြက္ တစ္လလွ်င္ လစာ သံုးေသာင္း ရသည္။ ယင္းေငြျဖင့္ မိခင္ႏွင့္ ေမာင္ႏွမ ၆ ဦးကို ေထာက္ပ့ံရမည္ ျဖစ္သည္။
“အႀကီးဆံုးသားျဖစ္ေတာ့ တာဝန္က ႀကီးတယ္။ မိသားစုကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လုိသလို ညီေတြကိုလည္း ေက်ာင္းထားေပးရမယ္ေလ” ဟု ၎က ဂုဏ္ယူစြာ ရွင္းျပသည္။
အီဗရာဟမ္မွာ ၎၏ ရပ္ရြာရွိ ကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ဝင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္သည့္အတြက္ CFSI က ျပဳလုပ္သည့္ ေက်းရြာ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္ရန္ ေရြးခ်ယ္ခံရသည္။ ရပ္ရြာႏွင့္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ လူငယ္မ်ား၊ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ ခင္ပြန္းမရွိေသာ မိခင္မ်ားပါဝင္သည့္ တက္ေရာက္သူ ၁၅ ဦးတြင္ ၎လည္း ပါဝင္သည္။
ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တက္ေရာက္လာသူမ်ားက ၎တို႔၏ ရပ္ရြာတြင္ ကေလးသူငယ္မ်ားအေပၚ မ်ားစြာ သက္ေရာက္မႈရွိေနေသာ ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးကိစၥမ်ားတြင္္ အထင္ရွားဆံုး ျပႆနာ မ်ားကို ေျပာျပၾကသည္။ ေဒသတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ကေလးသူငယ္ ကုန္ကူးခံရျခင္း၊ လိင္ပိုင္းဆုိင္ရာ ေႏွာင့္ယွက္ခံရျခင္းႏွင့္ မိဘမ်ား၏ လ်စ္လ််ဴ႐ႈမႈမ်ားက ကေလးငယ္မ်ားအေပၚ သက္ေရာက္မႈအေၾကာင္း အဓိကေဆြးေႏြးသည္။
 |
©UNICEF Myanmar/2016/Mariana Palavra
|
“ေက်ာင္းဆရာတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္က တျခားရပ္ရြာအဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ကေလးသူငယ္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြကို ေဖာ္ထုတ္၊ အေျဖရွာေဖြၿပီး ေျပာင္းလဲႏိုင္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္ လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္က ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းတဲ့ေနရာတစ္ခုမွာ ရွိေနပါတယ္။ ေန႔တိုင္း ကေလးေတြ ေက်ာင္းလာဖို႔ တိုက္တြန္းတယ္။ သူတုိ႔အတြက္ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ ပတ္္ဝန္းက်င္ ျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးေပးတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းေရးကို သတိျပဳမိေစဖုိ႔ လႈပ္ရွားမႈေတြ ျပဳလုပ္ေပးတယ္” လို႔ ၎က ဆုိသည္။
ေက်းရြာေခါင္းေဆာင္မ်ား ေျပာစကားအရ ယင္းကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနည္းစနစ္မ်ားကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ကတည္းက တခ်ဳိ႕ရပ္ရြာမ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲမႈ အနည္းငယ္ရွိခဲ့ၿပီး အတိအက် ဆုိရေသာ္ ကေလးသူငယ္မ်ား ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မႈ တုိးတက္လာၿပီး ႐ိုက္ႏွက္ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္း လာသည္ဟု သိရသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေသာဘဝ
စိန္ေခၚမႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ကေလးအားလံုးအတြက္ ပိုမိုေတာက္ပေသာ အနာဂတ္ ရွိလာလိမ့္မည္ဟု အီဘရာဟမ္က ယံုၾကည္သည္။
“ကေလးအားလံုး ေက်ာင္းတက္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းေဆာက္ၿပီး အရည္အခ်င္းမီတဲ့ ပညာေရးပံ့ပိုးေပးႏုိင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ေငြအလံုအေလာက္ရွိခ်င္တယ္။ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္း မရွိတာတို႔ ဒါမွမဟုတ္ သတ္မွတ္ အသက္ေက်ာ္သြားတာတို႔ စတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ခုခုေၾကာင့္ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္သူေတြအတြက္ သီးသန္႔ဆရာငွားေပးမယ္” လို႔ သူက ဆုိသည္။
မေစာျမတ္သူမွာ ဘာသာေရးအေျခခံမတူညီသည့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား ေရာေႏွာထားသည့္ ကေလး သူငယ္မ်ား အက်ဳိးျပဳေနရာတစ္ခုတြင္ တာဝန္ခ်ထားခံရမည္ျဖစ္သည္။
“အသက္ ၃ ႏွစ္နဲ႔ ၅ ႏွစ္ၾကား ကေလးငယ္ေတြက အခ်င္းခ်င္း ခြဲျခားၿပီး မၾကည့္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေတြကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေတြခံရၿပီး ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတုိ႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စကားေတြကို ပိုၿပီး အာ႐ံုစိုက္မွ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရာမွာ ပါဝင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔အားလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနရမယ္ဆုိရင္ မေကာင္းေပဘူးလား” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ေက်းရြာေခါင္းေဆာင္မ်ား ေျပာစကားအရ ယင္းကေလးသူငယ္ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနည္းစနစ္မ်ားကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ကတည္းက တခ်ဳိ႕ရပ္ရြာမ်ားတြင္ ေျပာင္းလဲမႈ အနည္းငယ္ရွိခဲ့ၿပီး အတိအက် ဆုိရေသာ္ ကေလးသူငယ္မ်ား ပါဝင္ေဆာင္ရြက္မႈ တုိးတက္လာၿပီး ႐ိုက္ႏွက္ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္း လာသည္ဟု သိရသည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေသာဘဝ
စိန္ေခၚမႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ကေလးအားလံုးအတြက္ ပိုမိုေတာက္ပေသာ အနာဂတ္ ရွိလာလိမ့္မည္ဟု အီဘရာဟမ္က ယံုၾကည္သည္။
“ကေလးအားလံုး ေက်ာင္းတက္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းေဆာက္ၿပီး အရည္အခ်င္းမီတဲ့ ပညာေရးပံ့ပိုးေပးႏုိင္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ေငြအလံုအေလာက္ရွိခ်င္တယ္။ လိုအပ္တဲ့ စာရြက္စာတမ္း မရွိတာတို႔ ဒါမွမဟုတ္ သတ္မွတ္ အသက္ေက်ာ္သြားတာတို႔ စတဲ့ အေၾကာင္း တစ္ခုခုေၾကာင့္ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္သူေတြအတြက္ သီးသန္႔ဆရာငွားေပးမယ္” လို႔ သူက ဆုိသည္။
မေစာျမတ္သူမွာ ဘာသာေရးအေျခခံမတူညီသည့္ ဆယ္ေက်ာ္သက္မ်ား ေရာေႏွာထားသည့္ ကေလး သူငယ္မ်ား အက်ဳိးျပဳေနရာတစ္ခုတြင္ တာဝန္ခ်ထားခံရမည္ျဖစ္သည္။
“အသက္ ၃ ႏွစ္နဲ႔ ၅ ႏွစ္ၾကား ကေလးငယ္ေတြက အခ်င္းခ်င္း ခြဲျခားၿပီး မၾကည့္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ေတြကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ လႊမ္းမိုးမႈေတြခံရၿပီး ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတုိ႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စကားေတြကို ပိုၿပီး အာ႐ံုစိုက္မွ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ရာမွာ ပါဝင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္မတုိ႔အားလံုး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ေနရမယ္ဆုိရင္ မေကာင္းေပဘူးလား” ဟု ၎က ေျပာသည္။
No comments:
Post a Comment