By Macarena Aguilar
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ လူဦးေရႏွင့္ အိမ္အေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ေက်ာင္းေနအရြယ္ကေလးငယ္ စုစုေပါင္း ၂၀% သည္ ေက်ာင္းဆက္လက္ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိေၾကာင္းကို ေတြ႔ရိွရပါသည္။ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ အျခားေသာ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားရာ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ထိပ္ဆံုးေနရာတြင္ ရိွေနသည္။
ထိုကေလးအမ်ားစုသည္ အလုပ္လုပ္ရန္ ေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ အျခားသူမ်ားကေတာ႔ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေၾကာင့္ သူတို႔မိသားစု ေတြရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ အလုပ္လုပ္ၾကသည္။ အမ်ားစုကေတာ့ ေဘးအႏၲရာယ္ရိွေသာ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ၾကရသည္။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ကေလးအလုပ္သမားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ဝန္းတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လွ်က္ရိွၿပီး အသက္ ၅ ႏွစ္မွ ၁၇ ႏွစ္အၾကားရိွ ကေလးသူငယ္ ၁.၂ သန္းက အလုပ္လုပ္ ကိုင္ေနရပါသည္။
အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ အာကာစိုးတစ္ေယာက္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။
ထိုကေလးအမ်ားစုသည္ အလုပ္လုပ္ရန္ ေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ အျခားသူမ်ားကေတာ႔ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေၾကာင့္ သူတို႔မိသားစု ေတြရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ေတြ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ အလုပ္လုပ္ၾကသည္။ အမ်ားစုကေတာ့ ေဘးအႏၲရာယ္ရိွေသာ လုပ္ငန္းခြင္မ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ၾကရသည္။ ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ကေလးအလုပ္သမားမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္ဝန္းတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔လွ်က္ရိွၿပီး အသက္ ၅ ႏွစ္မွ ၁၇ ႏွစ္အၾကားရိွ ကေလးသူငယ္ ၁.၂ သန္းက အလုပ္လုပ္ ကိုင္ေနရပါသည္။
အသက္ ၁၃ ႏွစ္အရြယ္ အာကာစိုးတစ္ေယာက္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
ကရင္ျပည္နယ္၊ ေကာ့ကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ရိွ လူစည္ကားဆံုးေစ်းမ်ားစြာထဲမွ ေစ်းတစ္ခုတြင္ သူအလုပ္လုပ္ေနၿပီး လုပ္ငန္းခြင္ကို အခ်ိန္မွီေရာက္ဖို႔ အာရုဏ္မတက္မီွ အိပ္ယာထရပါသည္။ သူ႔ရဲ႕တစ္ေန႔တာအခ်ိန္ေတြကို ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ား၊ ေဒသထြက္ပစၥည္းမ်ားနဲ႔ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားကို အတင္အခ်လုပ္ရင္း ကုန္ဆံုးေစပါသည္။
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
တစ္ပတ္ကို ၇ ရက္အလုပ္လုပ္ရျပီး တစ္ေန႔ ၃၀၀၀ က်ပ္ ရဖို႔ မနည္းႀကိဳးစားရပါသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသတြင္ ေနထိုင္သည့္ အျခားသူမ်ားကဲ႔သို႔ အာကာစိုး၏ မိဘမ်ားနဲ႔ ေမြးခ်င္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ႔ေသာ နွစ္ကာလမ်ားကတည္းက အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ႔ၾကပါသည္။ သူကေတာ့ သူ႔အဖြားကို ျပဳစုေစာင္႔ေရွာက္ဖို႔ ခ်န္ေနရစ္ခဲ႔ပါသည္။
“တစ္ခ်ိဳ႕ရက္ေတြဆို အတင္အခ်လုပ္ရတာ အရမ္းေလးလံတဲ့ ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ႔အတြက္ အရမ္းပင္ပန္းပါတယ္” ဟု အာကာစိုးက ေျပာသည္။ “အလုပ္မ်ားတဲ႔ေန႔ေတြဆို ညေနေက်ာင္းကို မတတ္ႏိုင္ေတာ႔ဘဲ တစ္ခါတစ္ေလ ေနာက္က်မွ ေရာက္ျဖစ္တယ္"
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းေဒသတြင္ ေနထိုင္သည့္ အျခားသူမ်ားကဲ႔သို႔ အာကာစိုး၏ မိဘမ်ားနဲ႔ ေမြးခ်င္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ႔ေသာ နွစ္ကာလမ်ားကတည္းက အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ႔ၾကပါသည္။ သူကေတာ့ သူ႔အဖြားကို ျပဳစုေစာင္႔ေရွာက္ဖို႔ ခ်န္ေနရစ္ခဲ႔ပါသည္။
“တစ္ခ်ိဳ႕ရက္ေတြဆို အတင္အခ်လုပ္ရတာ အရမ္းေလးလံတဲ့ ပစၥည္းေတြျဖစ္တဲ႔အတြက္ အရမ္းပင္ပန္းပါတယ္” ဟု အာကာစိုးက ေျပာသည္။ “အလုပ္မ်ားတဲ႔ေန႔ေတြဆို ညေနေက်ာင္းကို မတတ္ႏိုင္ေတာ႔ဘဲ တစ္ခါတစ္ေလ ေနာက္က်မွ ေရာက္ျဖစ္တယ္"
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
ပဋိပကၡ၊ ေနရပ္စြန္႔ခြာျခင္းႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမွဳတို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းတြင္း အေျခခံပညာေရးစနစ္ကို ဆက္လက္ ပညာမသင္ၾကားႏိုင္သည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအတြက္ ယူနီဆက္က ပံ႔ပိုးေပးသည့္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရး စနစ္သည္ အာကာစိုးကဲ႔သို႔ ဘဝတစ္ဆစ္ခ်ိဳး ေျပာင္းလဲႏိုင္သည့္ တစ္ခုတည္းေသာ အခြင့္အလမ္းျဖစ္ပါသည္။ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ မွ ၁၅ ႏွစ္အၾကားရိွ ကေလးမ်ားအား သူတို႔ရဲ႕အေျခခံပညာကို ၿပီးဆံုးတိုင္ သင္ၾကားႏိုင္ရန္ အကူအညီေပးၿပီး အလယ္တန္း ပညာေရး ဆက္လက္သင္ၾကားႏိုင္ေစမည့္ ၂ ႏွစ္တာ ေပါင္းကူးအစီအစဥ္ တစ္ရပ္ျဖစ္ပါသည္။
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
“ဒီေဒသတစ္ဝိုက္မွာေတာ့ သူတို႔အတြက္ ဒုတိယအခြင့္အလမ္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ စာသင္ၾကားမႈၿပီးေျမာက္ႏိုင္ဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္”ဟု ယူနီဆက္မွ ပညာေရးဆိုင္ရာအရာရိွ ဦးသက္ႏိုင္က ေျပာသည္။ ဦးသက္ႏိုင္သည္ ကရင္ျပည္နယ္ႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ယင္းစီမံကိန္းကို ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလမွစ၍ ေက်ာင္းျပင္ပႏွင္႔ တစ္သက္တာ ပညာေရးဦးစီးဌာနသို႔ မလြဲေျပာင္းမီွ လြန္ခဲ႔ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ကာလကတည္းက ကူညီပံ႔ပိုးေပးေနသူ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ေကာကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ရိွ ၾကံဳဒိုး အလယ္တန္းေက်ာင္းသည္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးအစီအစဥ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖၚေနသည့္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တစ္ေက်ာင္ းအပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။ ေစ်း၏လက္ယာဘက္တြင္ တည္ရိွၿပီး အာကာစိုးကဲ႔သို႔ အလုပ္လုပ္ေနရၿပီး ေရြးခ်ယ္စရာနည္းပါးသည့္ ကေလးမ်ားအတြက္ ဦးတည္ပါသည္။
ေကာကရိတ္ၿမိဳ႕နယ္ရိွ ၾကံဳဒိုး အလယ္တန္းေက်ာင္းသည္ ေက်ာင္းျပင္ပ ပညာေရးအစီအစဥ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖၚေနသည့္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ တစ္ေက်ာင္ းအပါအဝင္ျဖစ္ပါသည္။ ေစ်း၏လက္ယာဘက္တြင္ တည္ရိွၿပီး အာကာစိုးကဲ႔သို႔ အလုပ္လုပ္ေနရၿပီး ေရြးခ်ယ္စရာနည္းပါးသည့္ ကေလးမ်ားအတြက္ ဦးတည္ပါသည္။
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
“ေစ်းက အျခားကေလးေတြကို ကၽြန္ေတာ္သိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ေက်ာင္းမတက္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ သူတို႔ဆီက မွတ္စုကုိ ကူးရတယ္” အသက္နဲ႔မမွ်ေအာင္ ပညာရင့္က်က္တဲ႔ အာကာက ေျပာသည္။ “ဆရာေတြကေတာ႔ နားလည္မႈ အျပည့္ရိွပါတယ္”
ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္အဖဲြ႔ အစည္းမ်ားအၾကား ႏွစ္ကာလၾကာျမင့္စြာျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡ ေၾကာင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႔ေတာင္ပိုင္းရိွျမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ကေလးငယ္မ်ားသည္ ပဋိပကၡဒဏ္ကို အမ်ားဆံုး ခံစားရပါသည္။ “တစ္ခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ ေက်ာင္းဆက္တက္ဖို႔ အလယ္တန္းေက်ာင္းမရိွဘူး သို႔မဟုတ္ ျမန္မာစကား ေကာင္းေကာင္း နားမလည္ၾကဘူး၊ သူတိို႔ေရြးခ်ယ္မႈကေတာ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ၾကမလား ဒါမွမဟုတ္ အသက္ငယ္တုန္း က်ရာအလုပ္ကို ရွာမလား ဆိုတာပါဘဲ” ဟု သက္ႏိုင္ကရွင္းျပသည္။
ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္အဖဲြ႔ အစည္းမ်ားအၾကား ႏွစ္ကာလၾကာျမင့္စြာျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡ ေၾကာင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႔ေတာင္ပိုင္းရိွျမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ကေလးငယ္မ်ားသည္ ပဋိပကၡဒဏ္ကို အမ်ားဆံုး ခံစားရပါသည္။ “တစ္ခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာ ေက်ာင္းဆက္တက္ဖို႔ အလယ္တန္းေက်ာင္းမရိွဘူး သို႔မဟုတ္ ျမန္မာစကား ေကာင္းေကာင္း နားမလည္ၾကဘူး၊ သူတိို႔ေရြးခ်ယ္မႈကေတာ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေျပာင္းေရြ႕ေနထိုင္ၾကမလား ဒါမွမဟုတ္ အသက္ငယ္တုန္း က်ရာအလုပ္ကို ရွာမလား ဆိုတာပါဘဲ” ဟု သက္ႏိုင္ကရွင္းျပသည္။
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
ဒီႏွစ္ စာသင္ႏွစ္မွာေတာ႔ အာကာစိုးနဲ႔အတူ ေက်ာင္းသား ၂၀ေယာက္ေက်ာ္ ေက်ာင္းအပ္ထားပါသည္။ စေနေန႔တိုင္း ေက်ာင္းဖြင့္ေသာ္လည္း ေက်ာင္းသား တစ္ဝက္ေလာက္သာလွ်င္ ေက်ာင္းကို ပံုမွန္လာတက္ႏိုင္ၾကပါသည္။
“တစ္ခါတရံမွာ မိဘေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ ကေလးေတြကိုိ စာသင္ဖို႔ ေက်ာင္းကိုမလႊတ္ခ်င္ၾကဘူး၊ မလႊတ္ႏိုင္ၾကဘူး” ဟု သက္ႏိုင္ကေျပာသည္။ “ဆရာေတြကလည္း သူတို႔မိဘေတြဆီသြားၿပီး သူတို႔ကေလးေတြကို အလုပ္ၿပီးရင္ ေက်ာင္းကိုလာျပီး စာသင္ဖို႔ သြားေရာက္ေျပာဆို ေဆြးေႏြးတာေတြ မၾကာမၾကာလုပ္ေပးရတယ္”
“တစ္ခါတရံမွာ မိဘေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ ကေလးေတြကိုိ စာသင္ဖို႔ ေက်ာင္းကိုမလႊတ္ခ်င္ၾကဘူး၊ မလႊတ္ႏိုင္ၾကဘူး” ဟု သက္ႏိုင္ကေျပာသည္။ “ဆရာေတြကလည္း သူတို႔မိဘေတြဆီသြားၿပီး သူတို႔ကေလးေတြကို အလုပ္ၿပီးရင္ ေက်ာင္းကိုလာျပီး စာသင္ဖို႔ သြားေရာက္ေျပာဆို ေဆြးေႏြးတာေတြ မၾကာမၾကာလုပ္ေပးရတယ္”
 |
| ©UNICEF Myanmar/2017/Khine Zar Mon |
အာကာစိုးတစ္ေယာက္ကေတာ႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလမွာ ျပဳလုပ္မယ့္ စာေမးပြဲ ကို ေအာင္ျမင္ၿပီး ပံုမွန္ အလယ္တန္းေက်ာင္းကို တက္ေရာက္သင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ စိတ္လွဳပ္ရွုားေနေသာ္လည္း ယံုၾကည္မႈလည္း အျပည့္ရိွေနပါတယ္။ ”ကၽြန္ေတာ္႔မိဘေတြကေတာ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံကေနျပီး ပိုက္ဆံပို႔ေပးပါလိမ္႔မယ္…ကၽြန္ေတာ္စာသင္ႏိုင္ပါေတာ႔မယ္” ဟု သူက ယံုၾကည္မႈရွိရွိျဖင့္ ေျပာပါသည္။
No comments:
Post a Comment